Αναζήτηση
Στους κινηματογράφους σε επανέκδοση από τις 20 Μαίου.
Βραβείο Cesar 1992, Καλύτερου Σεναρίου, Καλύτερου Πρωτοεμφανιζόμενου Σκηνοθέτη (Marc Caro, Jean-Pierre Jeunet), Καλύτερων Σκηνικών, Βραβείο Felix, 1991, Καλύτερων Σκηνικών και Κουστουμιών.
Μαύρη σάτιρα με καλοψημμένα φιλέτα από ανθρώπινο κρέας και αναφορές στον Τέρι Γκίλιαμ.Ο Ζενέ και ο Καρό μας μεταφέρουν σε μια άλλη εκδοχή της γης μετά την Αποκάλυψη. Ο συνδυασμός της σουρεαλιστικής σκηνοθεσίας με τη σκοτεινή φωτογραφία και τη γεμάτη νοσταλγία μουσική, επιτρέπουν στον θεατή να βιώσει μια διαφορετική ατμόσφαιρα που συγγενεύει σε ένα βαθμό με αυτήν του επίσης φουτουριστικού 'Brazil'.
Προερχόμενοι από το χώρο της διαφήμισης και με την υποστήριξη του Τέρι Γκίλιαμ, οι σκηνοθέτες Καρό με το πρώτο τους αυτό φιλμ, μεταφέρουν το θεατή σε μια μελλοντική κοινωνία στην οποία οι άνθρωποι έχουν χωριστεί σε κρεοφάγους και χορτοφάγους και οι μεν τρέφονται με... τους δε. Οι δύο Γάλλοι δημιουργοί αφήνουν τη φαντασία τους να καλπάσει, επιλέγουν τα σκούρα χρώματα και ένα θολό από ατμούς και υγρασία περιβάλλον,εξαίσια σκηνικά και κουστούμια, δημιουργώντας ένα εφιαλτικό παραμύθι τόσο τρυφερό και σκοτεινό που εύχεσαι να μην τελειώσει.
Η φιγούρα του χασάπη εν ώρα εργασίας (ένας παραληρηματικός Jean-Claude Dreyfus), μπορεί άνετα να μπει στην εγκυκλοπαίδεια του σινεμά, στο εισαγωγικό εδάφιο του μαύρου χιούμορ και της μαύρης κωμωδίας. Ο συγχρονισμός όλης της πολυκατοικίας στο ρυθμό του σομιέ του κρεοπώλη, που ερωτοτροπεί με την ντίβα του ρετιρέ, είναι το εξοχότερο και απολαυστικότερο δείγμα παράλληλου μοντάζ (με την υπογραφή του Herve Schneid), που έχετε δει ποτέ.
Η φιγούρα του κακομοίρη ανθρωπάκου που ξεφεύγει τον κανιβαλισμό παρά τρίχα (καταπληκτικός ο Dominique Pinon), η μεταμόρφωσή του από ποντίκι σε λιοντάρι, οι φυτοφάγοι τρωγλοδύτες, η συνωμοσία της σιωπής, όλα είναι τέλεια. Η μουσική του Carlos D'Alessiο επίσης. Η φωτογραφία του Darius Khondji έχει μια περίεργη καφέ απόχρωση, που αναδεικνύει τοιουτοτρόπως την μετα-αποκαλυπτική ατμόσφαιρα και την δηκτική διάθεση των δημιουργών. Ο Τέρι Γκίλιαμ είναι εκτελεστής παραγωγής και το αποτέλεσμα είναι σκοτεινότερο του "Fisher King", φωτεινότερο και πιο ελπιδοφόρο του "Brazil". Οι αδερφοί Μαρξ κι οι αδερφοί Κοέν χεράκι-χεράκι, από πλάνο σε πλάνο.
ΚΡΙΤΙΚΕΣ ΓΙΑ ΤΟ DELICATESSEN
Με την εκπλητική υφή του, το ευφυέστατο σενάριο και την απόκοσμη σκηνοθεσία του (συχνά με ευρυγώνιο φακό, που κάνει τους χαρακτήρες να φαντάζουν ακόμη πιο παράξενοι) το Ντελικατέσσεν είναι μια αλλόκοτη ταινία που ανδεικνύει το σπάνιο, πολυδιάστατο ταλέντο των δημιουργών της.
Σ' έναν σκοτεινά παράδοξο, φουτουριστικό κόσμο όπου η έλλειψη τροφής οδηγεί τον χασάπη να εμπορεύεται ανθρώπινη σάρκα αφου σκοτώνει τους ντόπιους, μια ομάδα αδέξιων τρωγλοδυτών, μια υπόγεια δύναμη που απηχεί την κυβερνητική αστυνομία του Brazil, εμπλέκεται στον πόλεμο κατά του καννιβαλιστικού εγκλήματος.
Ένα εξαιρετικό καστ, που αποτελείται στο σύνολό του απο καρατερίστες ηθοποιούς, παρέχει μια πλούσια γκάμα εκκεντρικών τύπων που ζουν στο κτίριο όπου στεγάζεται το Ντελικατέσσεν αλλά και κάτω απ' αυτό, στις υπόγειες σύραγγες.
Variety
Μια μεγαλοφυής ταινία με επίκεντρο ένα απροσδόκητα τρυφερό ειδύλλιο, η πρωτότυπη αυτή γαλλική ταινία δεν υπόκειται σε μια εύκολη κατηγοριοποίηση. Εν μέρη εφιαλτική κωμωδία, εν μέρη τρόμου, κι εν μέρη μύθος για παιδιά επιτυγχάνει σε όλα τα επίπεδα, γεγονός που εξηγεί γιατί θεωρείται κλασική cult.
Ο καννιβαλισμός υπηρετεί ως μεταφορά για την κοινωνική καταπίεση στο ντελικατέσσεν, το σκοτεινά χιουμοριστικό και καλαίσθητο ντεμπούτο των σκηνοθετών του που ήδη ήταν γνωστοί από τον χώρο του κινουμένου σχεδίου ανιματιον.
Το σουρεαλιστικό αυτό κόμικ- παραμύθι τοποθετείται σ' ένα ετοιμόρροπο κτίριο σ' ένα δυστοπικό μέλλον. Επικεντρώνεται κυρίως στον ιδιοκτήτη του κτιρίου, τον χασάπη. Προμηθεύει συνεχώς τους ενοίκους του με κρέας κάνοντας κομματάκια όσους ανυποψίαστους απαντούν στην αγγελία για τη δουλειά του επιστάτη.
Η ταινία δεν είναι τόσο μαύρη κι αποκρουστική όσο υποδηλώνει ο προσυλλογισμός της, οι ακρωτηριασμοί και η βία επαφίονται στη φαντσία μας, εφόσον διαδραματίζονται εκτός σκηνής.
Σε πολλές συνεντεύξεις τους, οι σκηνοθέτες έχουν δηλώσει ότι εμπνεύστηκαν στυλιστικά από τους Marcel Carne, Jacques Prevert, και τους μετρ του υπερρεαλισμού Salvador Dali και Luis Bunuel.
Emanuel Levy
Το Delicatessen που διαδραματίζεται εξ ολοκλήρου μέσα, από κάτω και πάνω στη σκεπή ενός κτιρίου, χρησιμοποιεί ως δίαυλο επικοινωνίας μεταξύ των χαρακτήρων, μια παλιά σωλήνα που διατρέχει όλο το κτίριο. Ο Καρό και ο Ζενέ έχουν το χάρισμα για την οπτική επικοινωνία και κωμωδία που διακατέχει την ταινία και κρατά τους θεατές προσηλωμένους ακόμα κι όταν το ύφος της υποσκελίζει την πλοκή. Σε μια από τις σκηνές που έχουν αντιγραφεί περισσότερο τη δεκαετία του 90', οι σκηνοθέτες χορογραφούν με εκπληκτικό τρόπο ένα παράξενο γεγονός κατά το οποίο οι μεμονωμένες δραστηριότητες όλων των ενοίκων συγχρονίζονται σε έναν ξεκαρδιστικό ρυθμό. Η σκηνή πυροδότησε/γέννησε μια τελείως καινούργια κινηματογραφική γλώσσα, καθιστώντας το DELICATESSEN ως ένα εξαιρετικά ευοίωνο σκηνοθετικό ντεμπούτο της δεκαετίας.
ΤΟ ΔΙΔΥΜΟ ΤΗΣ ΕΠΙΤΥΧΙΑΣ
Το 1991 οι Ζαν-Πιερ Ζενέ και Μαρκ Καρό σκηνοθετούν την πρώτη τους ταινία μεγάλου μήκους, Ντελικατέσσεν, το οποίο έκανε τεράστια επιτυχία κερδίζοντας 4 Βραβεία Cesar, ανάμεσα τους και αυτά Καλύτερου Πρωτοεμφανιζόμενου Σκηνοθέτη και Καλύτερου Σεναρίου. Στην συγκεκριμένη ταινία οι δυο τους χώρισαν τις αρμοδιότητες τους έτσι ώστε ο Ζενέ να είναι υπεύθυνος για τους ηθοποιούς, ενώ ο Καρό για τα καλλιτεχνικά στοιχεία της ταινίας. Για άλλη μια φορά ο Ζενέ έδειξε την προτίμηση του στον ηθοποιό Dominique Pinon, αλλά και στους Rufus, Jean-Claude Dreyfus, Ticky Holgado και Maurice Lami, οι οποίοι όλοι τους συμμετέχουν στις ταινίες του.
Η επιτυχία του Ντελικατέσεν ξάφνιασε ευχάριστα τους δύο δημιουργούς και τους έδωσε την ευκαιρία να υλοποιήσουν το 10 ετών κινηματογραφικό τους όνειρο: την Πόλη των Χαμένων Παιδιών! Η ταινία αυτή τους πήρε πάνω από 4 χρόνια για να ολοκληρωθεί, όμως το αποτέλεσμα ήταν εκπληκτικό! Πρόκειται για μια σκοτεινή και παράδοξη ιστορία με έντονο το φανταστικό στοιχείο και εντυπωσιακά σκηνικά και κουστούμια, ενώ για τα ειδικά εφέ χρειάστηκε να δημιουργηθούν νέα softwares, τα οποία επιμελήθηκε ο Pitof. Και σ’ αυτή την ταινία ο Ζενέ ανέλαβε τους ηθοποιούς, όμως εδώ κάποιοι νέοι συντελεστές έκαναν την εμφάνιση τους στο αλλόκοσμο σύμπαν των δύο δημιουργών: ο Αμερικανός ηθοποιός Ron Perlman σε ένα από τους κεντρικούς ρόλους, ο ηθοποιός Daniel Emilfork, ο συνθέτης Angelo Badalamenti και ο γνωστός σχεδιαστής μόδας… Jean-Paul Gautier!
Παρόλο που η ταινία απευθυνόταν στα παιδιά, κάποιοι την θεώρησαν πολύ «σκοτεινή», κάτι στο οποίο ο Ζενέ και ο Καρό απάντησαν πως δεν είναι περισσότερο σκοτεινή από τον Πινόκιο ή το Μπάμπι. Αυτές οι κριτικές δεν εμπόδισαν την ταινία να γίνει μια ακόμα μεγάλη επιτυχία, και το κάλεσμα από το Χόλυγουντ ήταν πλέον θέμα χρόνου. Το 1997 ο Ζενέ άφησε προσωρινά τη Γαλλία για να σκηνοθετήσει την τέταρτη ταινία των Άλιεν στην Αμερική, Άλιεν: Η Αναγέννηση. Ο Καρό τον ακολούθησε, όμως μόνο ως υπεύθυνος για το σχεδιασμό της ταινίας. Φυσικά ο Ζενέ έφερε μαζί του το μικρό στρατό των ασυνήθιστων συνεργατών του: Dominique Pinon, Ron Perlman, Pitof, Ντάριους Κόντζι και για πρώτη φορά τον Αλέν Καρσού, ο οποίος αργότερα θα ήταν υπεύθυνος για τα ειδικά εφέ της επόμενης ταινίας του.
Σ' έναν κόσμο όπου τα πάντα έχουν καταστραφεί και τίποτα πια δεν έχει απομείνει, όπου το φαγητό είναι λιγοστό, η επιβίωση δεν είναι δεδομένη κι η ελπίδα ανάκαμψης της κοινωνίας έχει χαθεί, μέχρι πού θα μπορούσαμε να φτάσουμε εμείς, οι άνθρωποι της διπλανής πόρτας, “οι φιλήσυχοι άνθρωποι”;
Η πολυδιάστατη αυτή ταινία, μας μεταφέρει σ' έναν μη-τόπο ύστερα από μια ολική καταστροφή, χωρίς, σκόπιμα να προσδιορίζει τα αίτια ή το είδος της καταστροφής αυτής. Ένα ετοιμόρροπο κτίριο αποτελεί τον μικρόκοσμο του Ντελικατέσεν, μέσα στον οποίο ζουν πολύ χαρακτηριστικοί κοινωνικοί τύποι. Το χιούμορ που διαθέτουν οι σκηνοθέτες χρησιμοποιείται ευφυέστατα κι οι χαρακτήρες επενδύονται με τόσο ακραία χαρακτηριστικά, ώστε δεν μας επιτρέπεται η ταύτιση.
Αν όμως , αφαιρέσουμε τα μπουρλέσκ στοιχεία που φέρουν, εύκολα μπορούμε να τους αναγνωρίσουμε.
Είναι ο χασάπης-ιδιοκτήτης του κτιρίου. Στο πρόσωπό του συγκεντρώνονται όλες οι εξουσίες, αυτός έχει το ακίνητο, το φαγητό, το χρήμα (φασόλια, καλαμπόκι και φακές) και το κινεί στη μαύρη αγορά, αυτός αποφασίζει κι ο ίδιος εκτελεί. Ο τύπος του αδηφάγου, απόλυτου εξουσιαστή, στον οποίο οι ένοικοι υποτάσσονται αλλά και συνομωτούν μαζί του, ο καθένας για το δικό του μικρο-συμφέρον και σιωπούν.
Η απελπισμένη, φοβισμένη αστή που μάταια προσπαθεί να απλλαγεί από τη μίζερη ζωή της.
Η οικογένεια που έχει πατέρα μικροαπατεώνα, μητέρα φωνακλού, κουτσομπόλα και προσκολλημένη στην τηλεόραση, μια θεόκουφη γιαγιά που πλέκει και δυο παιδιά που παρακολουθούν αποσβολωμένα τον κόσμο των μεγάλων.
Η όμορφη κοπέλα που ξέρει κι “εκμεταλλεύεται τα προσόντα της”. Έχει τάσεις φυγής αλλά φοβάται.
Ο βίαιος ταχυδρόμος, όργανο της εξουσίας.
Ο απομονωμένος τύπος που αυτοσυντηρείται μεν, αλλά δεν προτίθεται να μοιραστεί με κανέναν τα αγαθά του και ζει εξαθλιωμένος μέσα σε λιμνάζοντα νερά.
Ο ανυποψίαστος ρομαντικός, που αθώος κι αγαθός πορεύεται προς τη σφαγή κι η συνειδητοποίησή του έρχεται μόνο όταν πλέον ο μπαλτάς ακουμπά τον λαιμό του.
Η καταπιεσμένη κόρη που βρίσκει το θάρρος να εναντιωθεί στο δυνάστη πατέρα της.
Αντιλαμβανόμαστε λοιπόν οτι, αν απεκδύσουμε αυτούς τους χαρακτήρες από τα υπερτονισμένα γκροτέσκα, κόμικ χαρακτηριστικά που τους έχουν προσδοθεί, είναι τύποι ανθρώπων που ζουν σε κάθε κοινωνία.Οι συνέπειες που επιφέρει η ανθρώπινη εξαθλίωση είναι απρόβλεπτες.
Καννιβαλισμός; Τάσεις Αυτοκτονίας; Απομόνωση; Παραίτηση; Ή μήπως Αντίδραση;
