Αναζήτηση
Ο δημοσιογράφος Αρης Χατζηστεφάνου συναντά τον Γιάννη Αγγελάκα και την Όλια Λαζαρίδου στο νέο ντοκιμαντέρ, με τίτλο Τελευταίο Ταξίδι, που θα κυκλοφορήσει από τις 24 Μαρτίου στις αίθουσες. Μαζί ακολουθούν τα βήματα του Νίκου Καζαντζάκη σε δυο ταξίδια, που πραγματοποίησε στην Ιαπωνία πριν και μετά το Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο και τα οποία καθόρισαν τη σκέψη του και τελικά στοίχισαν τη ζωή του.
Εξήντα πέντε χρόνια μετά το θάνατο του μεγάλου συγγραφέα, ο Γ. Αγγελάκας και η Ό. Λαζαρίδου διαβάζουν αποσπάσματα από τις σημειώσεις του Νίκου και της Ελένης Καζαντζάκη, ενώ η κάμερα «σχολιάζει» με πολιτική ματιά τον κόσμο που θα συναντούσαν σήμερα στα ταξίδια τους. Οι παλιοί αχθοφόροι αφήνουν τις χειράμαξες και γίνονται ντελίβερι της διαμοιραστικής οικονομίας ενώ ιερόδουλες στέκονται στα ίδια πεζοδρόμια του Τόκιο που κάποτε ενέπνευσαν τον σκηνοθέτη Φριτς Λανγκ στην ταινία Metropolis. Η ιστορία εκτυλίσσεται με φόντο τη σύγκρουση υπερδυνάμεων για την κυριαρχία στην Ανατολική Ασία αλλά και μια πανδημία που ξεκινά – τότε όπως και τώρα – από την Ασία για να καλύψει ολόκληρο τον πλανήτη.
Τα γυρίσματα στην Ιαπωνία διήρκησαν ένα χρόνο και εμπλουτίζονται με στιγμιότυπα από anime, video games και ιαπωνικά manga. Το Τελευταίο Ταξίδι συμμετέχει στο διαγωνιστικό τμήμα Film Forward του Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης, και στο Ελληνικό Φεστιβάλ του Βερολίνου ενώ θα ακολουθήσουν προβολές σε όλο τον κόσμο.
Το μοντάζ υπογράφει και αυτή τη φορά ο Άρης Τριανταφύλλου, ενώ ο μουσικός παραγωγός Rsn δημιουργεί την πρωτότυπη μουσική με Jazz, Trip Hop και Electronica ήχους. To Post Production επιμελήθηκε ο Θάνος Τσάντας. Επεξεργασία ήχου Αρης Αζιλαζιάν και Γιάννης Μαρκοπουλιωτης. Σχεδιασμός αφίσας Λουίζα Καραγεωργίου.
Το ταξίδι είναι σαν το κρασί,και πίνεις και δεν μπορείς να μαντέψεις τι οράματα θα κατεβούν στο κεφάλι σου
ΣΗΜΕΙΩΜΑ ΤΟΥ ΣΚΗΝΟΘΕΤΗ
Ένα ντοκιμαντέρ για τον Καζαντζάκη της δεκαετίας του ’30 αποτελεί από μόνο του μια ωρολογιακή βόμβα, η οποία κανένας δεν θέλει να σκάσει στα χέρια του. Πώς να παρουσιάσεις έναν άνθρωπο που τότε δήλωνε «γοητευμένος από το πρόσωπο του Φράνκο» και σημείωνε πως «ο Μουσολίνι είναι, ίσως, πολύ μεγαλύτερος απ΄ό,τι ωστόρα συνηθίσαμε να θαρρούμε». Τον ίδιο, όμως, άνθρωπο που θα γράψει πως τέσσερα στάθηκαν τ’ αποφασιστικά σκαλοπάτια στο ανηφόρισμά του: «Χριστός, Βούδας, Λένιν, Οδυσσέας».
Ίσως ο καλύτερος τρόπος είναι να τον αφήσεις να διηγηθεί μόνος του την ιστορία του. Να «εκτεθεί» πολιτικά αλλά και να εκθέσει, όχι μόνο τη μυθοπλαστική ιδιοφυία του, αλλά και τις δημοσιογραφικές ικανότητές του. Το ντοκιμαντέρ αυτό, στηριγμένο στο βιβλίο του «Ταξιδεύοντας: Ιαπωνία Κίνα», ισορροπεί σε αυτήν ακριβώς τη λεπτή γραμμή ανάμεσα στον μύθο και το ρεπορτάζ. Για περίπου έναν χρόνο ακολουθήσαμε τα βήματα του Νίκου Καζαντζάκη στα δύο μεγάλα ταξίδια του στην Ιαπωνία, το 1935 και το 1957. Καταγράψαμε τα μνημεία που γνώρισε και έμειναν αναλλοίωτα στον χρόνο και τον πόλεμο, αλλά και τις πόλεις και τις γειτονιές που άλλαξαν με θεαματικό τρόπο. Τον φανταστήκαμε να κατευθύνεται προς τους οίκους ανοχής της συνοικίας Γιοσιβάρα, καθισμένο όχι σε μια «ρικσά» αλλά σε ένα Uber. Τον είδαμε να προβλέπει τη μετατόπιση της διεθνούς γεωπολιτικής σκακιέρας προς την Ανατολική Ασία αλλά και να αποσιωπά την άνοδο του φασισμού που γιγαντωνόταν μπροστά στα μάτια του. Να εγκαταλείπει τον βουδισμό για χάρη του Έπαφου (του θεού της αφής), αλλά να μην βρίσκει ποτέ τον υλισμό.
Ή όπως έγραψε γι’ αυτόν ο Βάρναλης: «γιατί κι αν είναι το έργο του μάλλον αρνητικό, έχει δυο μεγάλα προτερήματα, που το σώζουν από κάθε χαλασμό: την ελευθερία της συνείδησης και την περηφάνια της ελευθερίας».
Άρης Χατζηστεφάνου
