Ο Ερρίκος ο Δ', σφετεριστής του θρόνου της Αγγλίας, προσπαθεί να καταστείλει τις εξεγέρσεις των ευγενών που στρέφονται κατά της εξουσίας του. Ο γιος του, Χαλ, προτιμά την παρέα του Φάλσταφ, ενός εύθυμου γερό-γλεντζέ που ζει σε πορνείο. Όταν όμως ανεβαίνει στο θρόνο της Αγγλίας ως Ερίκος ο Ε', απαρνείται τον φίλο και πνευματικό του πατέρα και τον εξορίζει από την αυλή, κάτι που έχει ως συνέπεια να σπάσει τη φιλία του με τον Φάλσταφ.

ΤΟ ΚΛΑΣΙΚΟ ΑΡΙΣΤΟΥΡΓΗΜΑ ΤΟΥ ΟΡΣΟΝ ΓΟΥEΛΣ ΣΕ ΕΠΑΝΕΚΔΟΣΗ ΜΕ ΝΕΕΣ ΨΗΦΙΑΚΕΣ ΚΟΠΙΕΣ

Η AMA FILMS ΠΑΡΟΥΣΙΑΖΕΙ ΤΟ ΑΘΑΝΑΤΟ ΕΡΓΟ ΤΟΥ ΣΑΙΞΠΗΡ ΠΟΥ ΚΕΡΔΙΣΕ ΤΟ ΒΡΑΒΕΙΟ 20ης ΕΠΕΤΕΙΟΥ ΤΟΥ ΦΕΣΤΙΒΑΛ ΚΑΝΝΩΝ 1966


ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ

Σκηνοθεσία: Όρσον Γουέλς
Σενάριο: Όρσον Γουέλς (βασισμένο σε έργα του Ουίλιαμ Σαίξπηρ και τα Χρονικά της Αγγλίας, της Σκοτίας και της Ιρλανδίας του Ράφαελ Χόλινσεντ)
Φωτογραφία: Έντμοντ Ρίτσαρντ
Μουσική: Άντζελο Φραντσέσκο Λαβανίνο
Παραγωγοί: Άνχελ Εσκολάνο, Εμιλιάνο Πιέδρα, Χάρι Σάλτζμαν, Αλεσάντρο Τάσκα
Πρωταγωνιστούν: Όρσον Γουέλς, Ζαν Μορό, Μάργκαρετ Ράδερφορντ, Τζον Γκίλγουντ, Μαρίνα Βλαντί, Κιθ Μπάξτερ, Φερνάντο Ρέι
Χώρες Παραγωγής: Γαλλία, Ισπανία, Ελβετία
Έτος Παραγωγής: 1965
Διάρκεια: 113΄


QUOTES
Φέτος συμπληρώνονται 100 χρόνια από τον θάνατο του Όρσον Γουέλς και η ΑΜΑ Films τιμάει τον κορυφαίο Αμερικανό δημιουργό με την επανέκδοση της θρυλικής ταινίας του Φάλσταφ, παραγωγής 1965, από την Πέμπτη 3 Σεπτεμβρίου στον κινηματογράφο Άστυ. (γνωστή και ως Οι καμπάνες του μεσονυχτίου).
Η κλασική ταινία του Γουέλς, που κέρδισε το βραβείο της 20ης επετείου του Φεστιβάλ Καννών το 1966, αποτελεί μια συρραφή αποσπασμάτων των έργων του Σαίξπηρ «Ερρίκος ο 4ος», «Οι εύθυμες κυράδες του Γουίντσορ», «Ερρίκος ο 5ος» και «Ριχάρδος ο 2ος», αλλά και βασίζεται στο θεατρικό έργο «Πέντε βασιλιάδες» που πρωταγωνίστησε ο Γουέλς σε ηλικία μόλις 25 ετών!
Αυτή η ισπανο-γαλλο-ελβετική συμπαραγωγή, που εντέλει ολοκληρώθηκε με τα χρήματα του Καναδού μεγαλοπαραγωγού Χάρι Σάλτζμαν, παρέμενε για χρόνια χαμένη και εμπορικά μη εκμεταλλεύσιμη μέχρι που το 2011 αποκαταστάθηκε σε νέες κόπιες, πραγματοποιώντας πρεμιέρα στη Μ. Βρετανία.

Ο ΦΑΛΣΤΑΦ ΚΑΙ ΟΙ ΚΑΜΠΑΝΕΣ ΤΟΥ ΜΕΣΟΝΥΧΤΙΟΥ
ΑΡΘΡΟ ΤΟΥ ΓΙΑΝΝΗ ΜΠΑΚΟΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΥ ΣΤΗΝ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ

O «Φάλσταφ - Καμπάνες του μεσονυκτίου» (1965) τελευταία κανονικής διάρκειας, ολοκληρωμένη δημιουργία του μεγάλου Όρσον Γουέλς. Είχε «μανία» με αυτόν τον ήρωα, αυτόν τον μυθικό γλεντζέ, χοντρομπαλά, γίγαντα της «εύθυμης Αγγλίας», αληθινή καρικατούρα και αληθινό άνθρωπο, τον «πιο καλό άνθρωπο», όπως δήλωνε ο Όρσον. Τον είχε πρωτοερμηνεύσει στο θέατρο, σε ηλικία 25 χρόνων!
Με τον πικραμένο θάνατο αυτού του γερο-μπουφόνου, που έπαιζε θέατρο στην πραγματική ζωή του, ο Γουέλς σαν να πρόσφερε μια πρόωρη πνευματική και ψυχική διαθήκη μόλις στα 50 του!
Δημιουργική σύνθεση
Ο Όρσον πραγματοποίησε, στο σενάριο, μια εξαιρετικά δημιουργική και φιλολογική εργασία. Έφτιαξε μια σύνθεση με τμήματα από τα δύο μέρη του «Ερρίκου 4ου», από τις «Εύθυμες κυράδες του Γουίντσορ», αλλά και από τον «Ερρίκο 5ο» και τον «Ριχάρδο 2ο». Συγκέντρωσε δηλαδή όλα όσα αναφέρονταν στον Φάλσταφ και τα ενοποίησε με αφήγηση από τα «Χρονικά» του Χόλινσεντ. Το σύνολο αποτελεί ένα σαιξπηρικό... πρωτότυπο.
Ο Φάλσταφ γίνεται ένας μύθος-παραβολή με πολλαπλές έννοιες. Κατ' αρχήν ένα υπέροχο πορτρέτο ενός «υπερμεγέθους» προσώπου, σε όγκο, εκδηλωτικότητα, όρεξη.
Γελωτοποιός, φαφλατάς, μυθομανής αλλά γενναιόδωρος, πανέξυπνος και πνευματώδης, που απολαμβάνει (και προσφέρει) άδολα τη χαρά της ζωής. Γίνεται ο χαρούμενος κηδεμόνας του πρίγκιπα-διαδόχου, που τον λατρεύει. Απέναντί του, ο βασιλιάς Ερρίκος 4ος, είναι αυστηρός, μίζερος και επικριτικός. Πεθαίνει ο βασιλιάς και ο πρίγκιπας ανέρχεται στον θρόνο ως Ερρίκος ο 5ος. Αμέσως «ενδύεται» τον συμβολισμό του κυβερνήτη, τη μεγαλοπρέπεια της εξουαίας και απαρνιέται τον παλιό του, άξεστο φίλο. Ο Φάλσταφ πεθαίνει μόνος, σύντροφος προδομένος από την αγνωμοσύνη. Πεθαίνει από την έλλειψη αγάπης.
Ιστορική μεταβολή
Η δεύτερη έννοια είναι ο χειρισμός του διπόλου «άνθρωπος και εξουσία» που εντείνεται εδώ με τον γενικότερο μετασχηματισμό. Ένας κόσμος πεθαίνει, η ανέμελη, άτακτη «Merry England» και επιβάλλεται η τυπική διακυβέρνηση, η τεχνοκρατική άσκηση της εξουσίας.
Και η τρίτη, λανθάνουσα, έννοια είναι η σκηνοθεσία του εαυτού του, του μεγαλόπρεπου ηδονιστή καλλιτέχνη ανθρώπου του θεάματος και παραμυθά που αισθάνεται ότι το σύστημα παραγωγής του κινηματογράφου τον αποκλείει και τον συντρίβει. Ήδη για να ολοκληρώσει αυτό το φιλμ με λίγα χρήματα στην Ισπανία, με χρονικά κενά στα γυρίσματα και συνεχείς απουσίες, χρειάστηκε να επιστρατεύσει όλη την εκπληκτική του εφερευτικότητα, ευαισθησία και μαεστρία, στο ντεκουπάζ και στο μοντάζ, στην εικαστική έκφραση, ώστε να εκφράσει με την καλλιτεχνική υποβολή, αυτό που συχνά έλειπε από την παραγωγή.
Και δημιουργεί μια αληθινή μαγεία, όπου ο μεστός λόγος ισορροπεί με τις εξαίρετες ερμηνείες (Τζον Γκίλγουντ, Ζαν Μορό, Μάργκαρετ Ράδερφορντ, Φερνάτο Ρέι, Κιθ Μπάξτερ, Μαρίνα Βλαντί και η αφήγηση του Ραλφ Ρίτσαρντσον) και με τη δεξιοτεχνική διαδοχή των λαμπρών εικόνων.
Αξιομνημόνευτη η μάχη του Σρούσμπερι, όπου ο Γουέλς θυμάται τον Πάολο Ουτσέλο και ανταγωνίζεται τον Αϊζενστάιν και τον Κουροσάβα, ενώ οι στρατιώτες βυθίζονται στο σφαγείο και στη λάσπη.


Η «ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ» ΜΙΑΣ ΤΑΙΝΙΑΣ
ΑΡΘΡΟ ΤΟΥ ΜΑΝΟΛΗ ΚΡΑΝΑΚΗ ΣΤΟ FLIX.GR

«Αν ήθελα να μπω στον Παράδεισο με μια ταινία, τότε θα ήταν αυτή.»

Η δήλωση του Όρσον Γουέλς το 1982 για το «Chimes at Midnight», περισσότερο γνωστό ως «Falstaff», του 1965 θα έβρισκε σύμφωνους τους κριτικούς, ανάμεσα στους οποίους τον Πίτερ Μπογκντάνοβιτς και τον Τζόναθαν Ροζενμπάουμ, πως αυτή ήταν ίσως η καλύτερη ταινία του.

Γυρισμένο το 1965, το φιλμ ήταν ουσιαστικά ο φόρος τιμής του Γουέλς στον Σαίξπηρ και σε έναν από τους μόνιμους χαρακτήρες του έργου του, τον Φάλσταφ. Το σενάριο περιέχει αποσπάσματα από έργα του Σαίξπηρ («Ερρίκος ο 4ος», «Ριχάρδος ο 2ος», «Ερρίκος ο 5ος. και «Οι Εύθυμες Κυράδες του Γουίντσορ») και ουσιαστικά βασίστηκε στο θεατρικό έργο του Γουέλς «Five Kings», που είχε παρουσιάσει το 1939 και το 1960. Εκτός από τον ίδιο, στον πρωταγωνιστικό ρόλο, πρωταγωνιστούν ακόμη ο Κιθ Μπάξτερ, ο Σερ Τζον Γκίλγκουντ, η Ζαν Μορό και η Μάργκαρετ Ράδερφορντ.

Ο Γουέλς έφτασε με τον «Falstaff» ως το φεστιβάλ Καννών το 1966 και κέρδισε το βραβείο της 20ης Επετείου του φεστιβάλ, μόνο που, όπως κάθε ταινία του, είχε και αυτή το μερίδιο της στα παιχνίδια της μοίρας, παραμένοντας για χρόνια απρόβλητη και τις λίγες φορές που προβλήθηκε, αυτό δεν ευτύχησε να γίνει με μια αποκατεστημένη κόπια που να αναδεικνύει το μεγαλείο της.

Αν και φτηνή σε σχέση με το θέμα της και τις απαιτήσεις του Γουέλς σε καλλιτεχνικό επίπεδο, η ταινία θα έμενε γρήγορα από χρήματα κατά τη διάρκεια των γυρισμάτων της. Ο Γουέλς θα στρεφόταν στον Χάρι Σάλτζμαν, τον Καναδό συμπαραγωγό των ταινιών Τζέιμς Μποντ, ο οποίος και πρόσφερε 750.000 δολάρια για να μπορέσει να ολοκληρωθεί. Το αποτέλεσμα ήταν να κρατήσει τα δικαιώματα της διεθνούς διανομής (εκτός από την Γαλλία και την Ισπανία, αφού αυτά ανήκαν εξ αρχής στον Ισπανό παραγωγό της ταινίας, Εμιλιάνο Πιέδρα).

Μετά το θάνατο του Σάλτζμαν (το 1994) και του Πιέδρα (το 1991), τα δικαιώματα της ταινίας χάθηκαν, ορίζοντας την αφετηρία για ένα νομικό πρόβλημα που χρειάστηκε τουλάχιστον τρεις δεκαετίες για να λυθεί. Στο αφιέρωμα για τον Γουέλς του National Film Theatre στο Λονδίνο το 2003, η ταινία δεν προβλήθηκε και το 2005, στην μεγάλη ρετροσπεκτίβα που οργάνωσε στον Γουέλς το φεστιβάλ του Λοκάρνο, προβλήθηκε μια κακή κόπια της ταινίας μετά από άδεια της χήρας του Σάλτζμαν.

Με την ταινία να είναι πια ελεύθερη, ξεκινούν οι προβολές της αποκατεστημένης κόπιας στη Μ. Βρετανία (στο Picturehouse Cinemas' Screen Arts Festival) τον επόμενο μήνα, προετοιμάζοντας φυσικά και το έδαφος για μια αξιοπρεπή έκδοση του φιλμ σε DVD.


ΟΡΣΟΝ ΓΟΥΕΛΣ
ΣΥΝΤΟΜΟ ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ

Αμερικανός σκηνοθέτης θεάτρου και κινηματογράφου, ηθοποιός, σεναριογράφος και παραγωγός. Έγινε παγκοσμίως γνωστός το 1938 με τη ραδιοφωνική μετάδοση Ο Πόλεμος Των Κόσμων.

Σήμερα είναι κυρίως γνωστός για την ταινία του Πολίτης Κέιν, θεωρούμενη ως μία από τις καλύτερες ταινίες όλων των εποχών. Αν και πολλές από τις ταινίες του θεωρούνται πλέον κλασικής αξίας, τα περισσότερα κινηματογραφικά έργα που σκηνοθέτησε, συμπεριλαμβανομένου και του Πολίτη Κέιν, δεν γνώρισαν εμπορική επιτυχία στην εποχή τους.

Το 1999 το Αμερικανικό Ινστιτούτο Κινηματογράφου τον κατέταξε στην 16η θέση στη λίστα με τους 25 μεγαλύτερους σταρ όλων των εποχών.

Φιλμογραφία (ενδεικτική)

1941 – Πολίτης Κέιν
1942 – Οι Υπέροχοι Άμπερσον
1947 – Η Κυρία από τη Σαγκάη
1955 – Ο Κύριος Αρκάντιν
1958 – Ο Άρχων του Κακού