Pame Cinema -

Συνήθως όταν τελειώνει μια ταινία και πέφτουν οι τίτλοι άλλοι σηκώνονται να βγουν γρήγορα από την αίθουσα, άλλοι ανοίγουν τα κινητά τους και άλλοι κάθονται να διαβάσουν τους συντελεστές. Καμιά φορά χειροκροτούν, όταν η ταινία έχει ενθουσιάσει.

Πόσο συχνά συμβαίνει όμως να πέφτουν οι τίτλοι του τέλους και κανείς να μην κουνιέται, κανείς να μην μιλάει και να αισθάνεσαι πως και ο παραμικρός ήχος ή κίνηση είναι ανάρμοστα?

Αυτό ακριβώς συνέβη στο Amour. Δύσκολο να περιγράψει κανείς τα συναισθήματα που σε κατακλύζουν από αυτήν την μοναδική, σπαρακτική ταινία που περιγράφει με συγκλονιστικό ρεαλισμό τα γηρατειά, την ασθένεια και τον θάνατο αλλά και την πιο βαθιά αγάπη που μπορεί να δέσει δυο ανθρώπους για ολόκληρη τη ζωή τους.

Το Amour ξεκινά από το τέλος, το τέλος μιας ζωής. Δεν είναι αποκάλυψη αλλά η αδυσώπητη πραγματικότητα που κάθε ανθρώπινο πλάσμα γνωρίζει. Στα υπόλοιπα 126 λεπτά ο Χάνεκε θα μας διηγηθεί αργά και σταθερά την πορεία προς το αναπόφευκτου του θανάτου, αλλά και τον μοναδικό δεσμό που μπορεί να ενώσει δυο ζωές, που καταλήγουν να είναι μια.

Ο Ζορζ και η Αν είναι ένα πολύ αγαπημένο ζευγάρι που διανύει την όγδοη δεκαετία της ζωής του ενώ έχουν περάσει μαζί τα προηγούμενη εξήντα χρόνια. Πρώην δάσκαλοι της μουσικής απολαμβάνουν πια τις μικρές χαρές της ζωής, ένα κονσέρτο του αγαπημένου τους μαθητή, ένα ποτό το βράδυ πριν πάνε να κοιμηθούν, το πρωινό τους που συζητούν για τα καθημερινά τους θέματα. Το πόσο αγαπημένοι είναι το διακρίνεις από την κάθε τους κίνηση, την κάθε τους λέξη, το βλέμμα τους. Όμως κάποια στιγμή η Αν παθαίνει εγκεφαλικό και μετά από μια μικρή νοσηλεία στο νοσοκομείο, την οποία δεν βλέπουμε, επιστρέφει στο σπίτι παράλυτη από την μια πλευρά. Ο Ζορζ είναι δίπλα της να την βοηθάει σε κάθε της στιγμή και σε κάθε της ανάγκη. Όμως η Αν τον βάζει να της υποσχεθεί ένα πράγμα: Να μην την πάει ποτέ ξανά σε νοσοκομείο. Και καθώς η κατάστασή της σιγά-σιγά επιδεινώνεται ο Ζορζ θα επωμισθεί εξ ολοκλήρου την φροντίδα της, κάθε ώρα, κάθε λεπτό με όλες τις δυσκολίες που συνεπάγεται αυτό.

Η Εύα η κόρη του ζευγαριού, που έχει την δική της οικογένεια και τα δικά της προβλήματα, προσπαθεί να βοηθήσει με τον δικό της τρόπο. Όμως ούτε το παιδί τους δεν χωράει ανάμεσά τους, ενώ ο Ζορζ θα παραμείνει πιστός στην υπόσχεσή του μέχρι τέλους.

Ο Χάνεκε περιορίζει όλο το δράμα στα δωμάτια του σπιτιού. Ούτε μια σκηνή – εκτός από μια αρχική που δείχνει την πλατεία ενός θεάτρου – δεν είναι σε ανοικτό χώρο. Το σπίτι είναι σκοτεινό, το φως ανάβει στην μια μοναδική περίπτωση που δέχονται την επίσκεψη ενός μαθητή τους. Αυτό το κλειστοφοβικό περιβάλλον είναι σε απόλυτη συμφωνία με την εσωστρέφεια του ζευγαριού, που ολόκληρος ο κόσμος αποτελείται από τους δυο τους.

Ο σκηνοθέτης δεν φοβάται ούτε μια στιγμή να μας δείξει γυμνές τις δραματικές στιγμές αυτής της καταδικασμένης μάχης. Την ακινησία και την ανάγκη να αλλάζει τις πάνες της Αν, να την πηγαίνει στην τουαλέτα, να την λούζει, να την ταΐζει. Δεν είναι πάντα ειδυλλιακές οι αντιδράσεις του Ζορζ, είναι όμως πραγματικές και ανθρώπινες. Έρχονται στιγμές απελπισίας και θυμού, στιγμές που φαίνεται σαν να μην μπορεί να συνεχίσει, αλλά στο τέλος είναι πάντα εκεί, δίπλα της να της κρατά τρυφερά το χέρι ακόμα και όταν η Αν ίσως δεν το καταλαβαίνει. Όταν θα φτάσει στο σημείο που ο πόνος του γίνεται αβάστακτος θα έρθει και η τελική πράξη.

Ίσως λίγη σημασία έχει να πούμε για το (άρτιο) τεχνικό μέρος της ταινίας, την θαυμάσια φωτογραφία, για το ότι δεν έχει μουσική επένδυση που να εκβιάζει συναισθήματα ή για τις αμέτρητες σκηνές με συμβολισμούς όπως για παράδειγμα το κυνήγι του περιστεριού που μπαίνει από το ανοικτό παράθυρο, ακόμα και για τις μοναδικές ερμηνείες του Ζαν Λουί Τρεντινιάν και της Εμμανουέλ Ριβά.

Το Amour δεν είναι εύκολο να το παρακολουθεί κανείς, είναι όμως πολύ γενναιόδωρο απέναντι στον θεατή, ένας ύμνος στην αγάπη και την αξιοπρέπεια μπροστά στον θάνατο, συγκλονιστικά ρεαλιστικό και ταυτόχρονα βαθιά ανθρώπινο.

Βαθμολογία: 9,5 στα 10

Αγάπη (Amour, Love) – Κριτική