25 Αυγούστου 1944. Οι σύμμαχοι εισβάλουν στο Παρίσι. Η Βαρσοβία έχει καταστραφεί τρεις εβδομάδες νωρίτερα από τους Γερμανούς. Λίγο πριν την αυγή, ο Ντίτριχ φον Σόλτιτζ, Γερμανός στρατιωτικός διοικητής στο Παρίσι, ετοιμάζεται να εκτελέσει τις εντολές του Αδόλφου Χίτλερ: να ανατινάξουν το Παρίσι. Γέφυρες και μνημεία είναι έτοιμα να εκραγούν… κι όμως το Παρίσι δεν καταστρέφεται. Ποιοι ήταν οι λόγοι που έκαναν τον Σόλτιτζ να αρνηθεί να υπακούσει τις διαταγές;

Η συγκλονιστική, αληθινή ιστορία της αντιπαράθεσης που έσωσε το Παρίσι από την απόλυτη καταστροφή, μεταφέρεται στη μεγάλη οθόνη από τον βραβευμένο με Όσκαρ σκηνοθέτη Φόλκερ Σλέντορφ (“The Tin Drum”).

Επίσημη πρεμιέρα στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου του Βερολίνου.


Λίγα λόγια από τους συντελεστές

Φόλκερ Σλέντορφ – σκηνοθέτης

Τι σας κίνησε την περιέργεια στο σενάριο;
Ο πόλεμος τοποθετεί τους άντρες σε ακραίες καταστάσεις και αναδίδει τα καλύτερα και τα χειρότερα στοιχεία της ανθρωπότητας. Στις μέρες μας, μία σύγκρουση μεταξύ Αγγλίας και Γαλλίας είναι αδιανόητη και θεώρησα ενδιαφέρουσα μια αναδρομή στις σχέσεις των δύο χωρών στο παρελθόν. Αν, Θεός φυλάξοι, το Παρίσι είχε ισοπεδωθεί, αμφιβάλλω αν θα είχε σχηματιστεί η γάλλο-γερμανική συμμαχία. Προσωπικά, το θεώρησα σαν ευκαιρία να αποτίσω φόρο τιμής στο Παρίσι. Το Παρίσι, το γνωρίζω πολύ καλά από τα νεανικά μου χρόνια, ξέρω κάθε μνημείο και γέφυρα του.

Πώς αναπτύξατε τους χαρακτήρες;
Χωρίς να είναι μάρτυρας, ο Φον Χόλτιτζ ήταν σε δύσκολη κατάσταση: ήταν ένας από τους έμπιστους στρατιώτες του Φύρερ και από αυτούς που συμμετείχαν στη σφαγή των Εβραίων στην Ανατολική Ευρώπη καθώς επίσης και στην καταστροφή του Ρότερνταμ. Πράγματι, ο Φον Χόλτιτζ ενσαρκώνει την τρίτη ή τέταρτη γενιά μιας μακράς γενεαλογίας αξιωματικών και η συμπεριφορά του χαρακτηρίζεται από στρατιωτικούς κανόνες όπως η υπακοή – η βάση ενός αποτελεσματικού στρατού – η αγάπη ενός για την πατρίδα του και η οικογενειακή τιμή. Έτσι, λοιπόν τον Αύγουστο του ’44, παρότι οι περισσότεροι Γερμανοί στρατιωτικοί είχαν πάψει να πιστεύουν ότι θα νικήσουν, ο Φον Χόλτιτζ λαμβάνει την εντολή να καταστρέψει το Παρίσι. Μόλις το άκουσε έπαθε κρίση άσθματος: του ήταν αδύνατο να εκτελέσει αυτή την εντολή αλλά παράλληλα δεν ήξερε πώς να αποφύγει το καθήκον του. Ήταν ζήτημα επιλογής. Ήξερε τι πρέπει να κάνει αλλά δεν είχε τη δύναμη, δεν μπορούσε να πάρει μία απόφαση. Ήταν εκείνη τη στιγμή όπου ο πρόξενος Νόρντλινγκ εμφανίστηκε, σχεδόν σαν σωτήρας. Κάθε φορά που ο πρόξενος πήγαινε να φύγει, ο Φον Χόλτιτζ πάθαινε κρίση άσθματος - σαν μία υποσυνείδητη φωνή που προσπαθούσε με κάθε τρόπο να τον κρατήσει εκεί. Ο πρόξενος θέλησε να θέσει τέλος στον πόλεμο. Σύμφωνα με τον ίδιο οι μέθοδοι των διπλωματών είναι λιγότερο επιβλαβείς από ότι των στρατιωτικών αρχών. Ως εκ τούτου, ο σκοπός μου ήταν να αποτίσω φόρο τιμής στο θάρρος, την αφοσίωση και την τέχνη του επιτυχημένου αυτού διπλωμάτη, που εν τέλει είναι ο πραγματικός ήρωας της ταινίας. Είναι για μένα η ενσάρκωση των ανθρωπίνων αξιών που υπερβαίνουν τους νόμους του κράτους.

Σε ποιο σημείο της ταινίας εμφανίστηκε η μυθοπλασία;
Η μυθοπλασία παίζει μεγάλο ρόλο στην ταινία. Αυτό ήταν το πιο ενδιαφέρον κομμάτι για μένα. Βασίστηκα σε κάποια ιστορικά γεγονότα και προσπάθησα να καταλάβω την κατάσταση του Γερμανού στρατηγού και τι συνέβαινε στο μυαλό του. Στην οθόνη, αντιθέτως με τη σκηνή, πρέπει να είναι ξεκάθαρο ποιος αφηγείται την ιστορία και για ποιο λόγο. Στη δικιά μας περίπτωση ο μόνος αφηγητής που θα μπορούσε να υπάρξει ήταν ο πρόξενος. Γι’ αυτό το λόγο ξεκινήσαμε την ταινία μαζί του, περπατώντας στους δρόμους του Παρισιού, στοιχειωμένος από τις εικόνες της καταστροφής της Βαρσοβίας και με ένα βασανιστικό ερώτημα να τριγυρνά στο μυαλό του: πώς να πείσει τον στρατηγό να μην εκτελέσει εκτέλεση την εντολή του Χίτλερ. Η αφηγηματική μας προοπτική ήταν από τη μεριά του πρόξενου ο οποίος ολοκληρώνει την ιστορία, όταν φεύγει, αφότου προδίδει τον στρατηγό προκειμένου να σώσει το Παρίσι. Χωρίς δεύτερη σκέψη.

Πως σκηνοθετήσατε τους χαρακτήρες;
Χωρίς ψυχολογικούς συναισθηματισμούς. Προσπάθησα να είμαι όσο πιο ρεαλιστής γίνεται. Ο πρόξενος ήταν ο “συνεργός μου”, που με βοήθησε να βγάλω το στρατηγό έξω από το καβούκι του.

Αντρέ Ντισολιέ

Τι σας έκανε να πείτε ναι σε αυτή την ταινία;
Αυτό που βρήκα ενδιαφέρον ήταν ότι η ταινία πραγματεύεται ένα σχετικά άγνωστο κεφάλαιο της ιστορίας. Αντιλαμβάνεστε ότι το Παρίσι ήταν ένα βήμα πριν την τελειωτική καταστροφή; O σκηνοθέτης της ταινίας κατάφερε να αναδείξει τη σημασία των συνειδήσεων των ανδρών αυτών και την ικανότητά τους να αντιμετωπίσουν ο ένας τον άλλον, καθώς και να ξεπεράσουν τους εαυτούς τους - οι δύο πρωταγωνιστές αντιπροσωπεύουν το έθνος και τους ανθρώπους του. Και αυτό είναι το πιο αξιοσημείωτο και επικίνδυνο, καθώς οι άνθρωποι αυτοί υπερέβησαν εσκεμμένα τα όρια τους.

Η νύχτα των διαπραγματεύσεων ήταν πολύ έντονη…
Ναι, πράγματι. Και αυτός είναι ένας από τους λόγους για τον οποίο ήθελα να υποδυθώ τον ρόλο του πρόξενου. Μου αρέσει, όταν πρέπει να ξεπεράσω ένα εμπόδιο, να μπορώ να χρησιμοποιήσω όλα τα “εργαλεία” που έχω στη διάθεσή μου. Αυτό που βρίσκω συναρπαστικό είναι η έξυπνη και διαβολική ικανότητα να συνεργάζεσαι με τον αντίπαλο σου για να επιτύχεις το στόχο σου.