Δραματική ταινία Νορβηγικής παραγωγής 2011 σε σκηνοθεσία του πολυβραβευμένου Νορβηγού Γιοακίμ Τρίερ, που συμμετείχε στο τμήμα Ένα Κάποιο Βλέμμα του Φεστιβάλ Καννών 2011.

Επίσημη συμμετοχή στο 17ο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Αθήνας - Νύχτες πρεμιέρας Conn-X 2011

Νορβηγικό ριμέικ της κλασικής ταινίας του Λουϊ Μαλ "Η φλόγα που τρεμοσβήνει"


ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ
Σκηνοθεσία: Γιοακίμ Τρίερ
Σενάριο: Έσκιλ Βογκτ, Γιοακίμ Τρίερ –βασισμένο στο μυθιστόρημα “Le Feu Follet” του Pierre Drieu La Rochelle
Φωτογραφία: Γιάκομπ Ιχρέ
Μουσική: Τόργκνι Άμνταμ, Όλα Φλότουμ
Μοντάζ: Ολιβιέ Μπιζέ Κουτέ
Καλλιτεχνική διεύθυνση: Σόλφριντ Κιετσά
Πρωταγωνιστούν: Άντερς Ντάνιελσεν Λιε, Χανς Όλαβ Μπρένερ, Ίνγκριντ Ολάβα
Διάρκεια: 95΄


ΣΧΟΛΙΑ
του Γιοακίμ Τρίερ

ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΑ ΠΕΠΡΩΜΕΝΑ
Το “Όσλο, 31 Αυγούστου” είναι η ιστορία ενός πολυμήχανου ανθρώπου, με πολύ σκοτεινές σκέψεις. Το παράδοξο με τον χαρακτήρα του Άντερς έγκειται στο ότι είναι χαρισματικός, και στο παρελθόν πολύ φιλόδοξος, όμως έχασε τα χρόνια του καθότι δεν μπορούσε να αντέξει ένα συγκεκριμένο lifestyle που ακολούθησε. Προσπάθησα να μπω όσο περισσότερο μπορούσα, μελετώντας τέτοιους χαρακτήρες, και πραγματικά γοητεύτηκα παρατηρώντας τη ζωή της μεσαίας τάξης. Ήμουν πάντοτε πολύ περίεργος με τα διαφορετικά πεπρωμένα των ανθρώπων που με περιέβαλαν. Για παράδειγμα, σας αναφέρω τους φίλους μου από τα εφηβικά μου χρόνια που ασχολούνταν μανιωδώς με το skateboard. Είδα τις διαφορετικές κατευθύνσεις στις ζωές του καθενός. Άλλοι έγιναν χρήστες ναρκωτικών, και άλλοι είχαν μια πετυχημένη επαγγελματική ζωή. Ωστόσο υπήρχε πολύ δράμα στις ζωές όλων τους, διαφορετικών αποχρώσεων.

Βλέπω τον εαυτό μου ως έναν κινηματογραφιστή που παρατηρεί τα πράγματα με μια κριτική ματιά, την ίδια στιγμή όμως γιατί να κάνω ταινίες για τους φαινομενικά τυχερούς και προνομιούχους; Είμαι πάντοτε λίγο θλιμμένος όταν ακούω τους ανθρώπους να λένε ότι η ζωή είναι πολύ καλή, εδώ στη Νορβηγία, και ότι δεν έχουν να διηγηθούν μια ιστορία, καθότι δεν υπάρχουν συγκρούσεις. Διαφωνώ απολύτως. Υπάρχουν μεγάλες τραγωδίες στα ενδότερα της μεσαίας τάξης, επίσης.

ΔΥΟ ΠΟΛΥ ΠΡΟΣΩΠΙΚΕΣ ΤΑΙΝΙΕΣ
Η πρώτη μου ταινία, το “Reprise”, αφορούσε μια πιο νεαρή πλευρά της ζωής, ενώ στη δεύτερη ταινία μου, το “Όσλο, 31 Αυγούστου”, οι χαρακτήρες είναι μεγαλύτεροι. Ο Άντερς, στα 34 του, έχει φθάσει σε μια ηλικία που αφήνει πίσω του την ελπίδα για ένα καλύτερο μέλλον. Η ταινία μιλάει για τη θεμελιώδη απώλεια της πίστης του ατόμου, που την ίδια στιγμή έχει αφήσει στο παρελθόν τις νεανικές του φιλοδοξίες. Και κάνει θεμελιώδεις ερωτήσεις περί ζωής στον εαυτό του. Όμως είναι δύσκολο για εμένα να συγκρίνω τις δυο ταινίες. Πρόκειται για δυο πολύ προσωπικές ταινίες, που η καθεμία έχει το δικό της θέμα και στυλ, όπως επίσης και οι χαρακτήρες τους προέρχονται από διαφορετικό περιβάλλον.

LE FEU FOLLET
Δούλευα ένα αμερικανικό πρότζεκτ (“Louder than bombs”), το οποίο τελικά θα έπαιρνε περισσότερο χρόνο από τον αναμενόμενο, ενώ εγώ ήθελα να κάνω μια ταινία τώρα. Ο συνεργάτης και σεναριογράφος μου Έσκιλ Βογκτ κι εγώ, γνωρίζαμε το γαλλικό μυθιστόρημα “Le Feu Follet” του Pierre Drieu La Rochelle, που γράφτηκε το 1931. Νιώσαμε ότι ήταν η κατάλληλη ώρα ώστε να μεταφερθεί η ιστορία αυτή σε άλλες πόλεις, διαφορετικές κουλτούρες, ώστε να είναι ακόμη επίκαιρη. Το βιβλίο έχει μεταφερθεί στο σινεμά, το 1963 από τον Λουί Μαλ, με τον τίτλο “Η Φλόγα που Τρεμοσβήνει”, και μιλάει για έναν αλκοολικό. Ωστόσο, το βιβλίο ενέπνευσε και μόνο το σενάριο της ταινίας μου, “Όσλο, 31 Αυγούστου”, βέβαια κρατήσαμε ως κεντρικό χαρακτήρα τον χρήστη ναρκωτικών που επανακάμπτει, όπως ακριβώς συμβαίνει και στο βιβλίο.

ΦΑΙΝΟΜΕΝΙΚΗ ΜΟΝΑΞΙΑ
Ο συνεργάτης μου Έσκιλ Βογκτ κι εγώ, θελήσαμε να φτιάξουμε μια ιστορία που να επικεντρώνεται τόσο στη συναισθηματική όσο και στη φυσική εμπειρία ενός ανθρώπου που βιώνει μια υπαρξιακή κρίση. “Είμαι χαμένος. Πως θα προχωρήσω;”. Έτσι η ταινία μου, “Όσλο, 31 Αυγούστου”, αποτελεί ένα σχόλιο για τον άνθρωπο που είναι ουσιαστικά χαμένος, και την ιδιαίτερη μοναξιά που τον συνοδεύει. Ο κινηματογράφος είναι μια θαυμάσια τέχνη που μπορεί να μιλήσει πολύ συγκεκριμένα για τη μοναξιά. Μπορούμε να ζήσουμε κοινές εμπειρίες με άλλους ανθρώπους, βλέποντας ταινίες. Μπορεί να γίνει μια κολεκτιβική εμπειρία της μοναξιάς. Είμαστε μόνοι μας στο σκοτάδι της αίθουσας, όμως πάντοτε με ανθρώπους γύρω μας.

ΠΟΛΥΠΛΟΚΟΣ ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΙΣΜΟΣ
Το “Reprise” ήταν πολύ εύθυμο στην ουσία του και ξοδέψαμε τέσσερα χρόνια για να γράψουμε το σενάριο. Το “Όσλο, 31 Αυγούστου” γράφτηκε γρηγορότερα, και ενώ θέλαμε να προσεγγίσουμε την απλότητα ωστόσο διατηρήσαμε μια συναισθηματική πολυπλοκότητα. Θέλαμε να υπάρχει μια διαύγεια, μια σαφήνεια στην ταινία. Ο Έσκιλ κι εγώ, μοιραστήκαμε τις σκέψεις μας για τον συναισθηματισμό και το πώς αυτός μπορεί να αποτυπωθεί στο σινεμά. Και βέβαια προσπαθήσαμε να αποφύγουμε έναν συναισθηματικό συντηρητισμό.

ΕΜΠΝΕΥΣΗ ΑΠ’ ΤΟΝ ΜΠΡΕΣΟΝ
Θέλησα να κινηματογραφήσω αυτή τη φορά με περισσότερη σαφήνεια, πιο απλά, όμως είχα αυτή την ανησυχία μέσα μου ως σκηνοθέτης, κι έτσι κατέληξα να μην γίνω τόσο πιουρίστας όσο σκεφτόμουν. Στο “Όσλο, 31 Αυγούστου” θέλησα να χρησιμοποιήσω περισσότερο πραγματικό χρόνο, ακόμη και να βάλω ντοκιμαντερίστικες πτυχές στην ιστορία αυτή. Χρησιμοποιήσαμε steadicam στα γυρίσματα στους δρόμους του Όσλο, ανάμεσα στον αληθινό κόσμο, κι όχι συμπληρωματικά πλάνα. Λατρεύω αυτή τη διαφορά ανάμεσα στην προγραμματισμένη σκηνή και στο χάος των πραγματικών καταστάσεων. Πάντοτε θαύμαζα την αγνότητα των ταινιών του Ρομπέρ Μπρεσόν. Το στυλ του είναι αδύνατον να το μιμηθείς, όμως το πνεύμα του κινηματογράφου του είναι απίστευτα ενθαρρυντικό. Στα σίγουρα εμπνέεσαι από αυτό.

ΔΙΑΛΟΓΟΣ ΔΥΟ ΦΙΛΩΝ
Μια σκηνή στο βιβλίο “Le Feu Follet” που με ενδιέφερε ιδιαίτερα ήταν εκείνη στην οποία ο κεντρικός χαρακτήρας πηγαίνει να δει τον καλύτερο του φίλο, ώστε να κάνουν μια σοβαρή συζήτηση για την κατάσταση του. Με ενδιέφερε πολύ πως ένας φίλος μιλάει σε έναν άλλο φίλο για μια τόσο σκοτεινή στιγμή της ζωής του. Για το σενάριο του “Όσλο, 31 Αυγούστου” θέλαμε μια κουβέντα μεταξύ δυο καλών φίλων, όπου ο ένας να έχει χάσει την πίστη του στη ζωή κι ο άλλος να αισθάνεται υπεύθυνος ώστε να μπει σε αυτή την επίπονη και πολύπλοκη κουβέντα με τον άλλο. Ωστόσο, χρειάστηκε να δημιουργήσουμε πιο σύγχρονους χαρακτήρες, κρατώντας το πνεύμα του βιβλίου. Βασικά, το μεγαλύτερο ρίσκο δραματουργικά στην ταινία ήταν να δώσουμε στη συζήτηση τον κινηματογραφικό χρόνο που της χρειαζόταν. Όμως ενδιαφερθήκαμε να εξερευνήσουμε τον διάλογο αυτό, δουλεύοντας τη δραματουργία με διάφορους τρόπους. Στο “Όσλο, 31 Αυγούστου” θελήσαμε η ιστορία να ξετυλίξει την κατάσταση αυτή. Γι’ αυτό και υπάρχουν μεγάλες σιωπές, και ξαφνικά η συζήτηση παίρνει φωτιά.

ΑΝΤΕΡΣ
Το “Όσλο, 31 Αυγούστου” γράφτηκε με τον Άντερς Ντάνιελσεν Λίε στο μυαλό μας από την αρχή. Πριν ξεκινήσουμε το σενάριο, του πρότεινα τον πρωταγωνιστικό ρόλο, κι ευτυχώς για εμένα δέχτηκε. Ο Άντερς δεν είναι ηθοποιός με κλασικές σπουδές. Στην πραγματικότητα έχει σπουδάσει ιατρική, όταν τον ανακαλύψαμε για το “Reprise”. Τώρα είναι γιατρός. Πέρα από πολύ έξυπνος άνθρωπος, είναι και πολύ συναισθηματικός. Στο “Όσλο, 31 Αυγούστου” θέλησα να πάω πιο βαθιά μαζί του, για τον χαρακτήρα που γράψαμε. Και ήξερα ότι θα δεχόταν αυτή την απόφαση μου. Άλλαξε το παρουσιαστικό του, έβαλε βάρος. Εξέτασε λεπτομερώς τους τοξικομανείς, ώστε να φαίνεται όσο πιο αληθινός γίνεται. Ήταν μια πολύ δύσκολη περίοδο για αυτόν. Μάλιστα, στο μεγαλύτερο μέρος των γυρισμάτων, έμενε στο τροχόσπιτο του, μόνος του.

ΚΟΜΜΑΤΙ ΤΗΣ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΑΣ ΤΟΥΣ
Στο “Όσλο, 31 Αυγούστου” η πλειοψηφία των διαλόγων κινηματογραφήθηκε όπως γράφτηκε στο σενάριο. Υπήρχαν βέβαια και στιγμές που άφηνα τους ηθοποιούς ν’ αυτοσχεδιάζουν, όμως δεν είμαι οπαδός του αυτοσχεδιασμού εν γένει. Πιστεύω πως ο κάθε σκηνοθέτης πρέπει να αφήνει χώρο στους ηθοποιούς ώστε να βάζουν στο ρόλο τους κομμάτια της προσωπικότητας τους. Από την άλλη μεριά, συνηθίζω να δουλεύω μεμονωμένα με τον κάθε ηθοποιό. Και δεν έχω συγκεκριμένη μέθοδο. Συνηθίζω ακόμη να μπλέκω ηθοποιούς με ερασιτέχνες, κι αυτό γιατί οι δεύτεροι δεν έχουν την ανάγκη να αποδείξουν την τέχνη τους. Απλώς δουλεύουν σκληρά ώστε να είναι έτοιμοι την ώρα που χρειάζονται στο γύρισμα. Όταν εργάζομαι με έναν ηθοποιό, ζητώ από αυτόν να παίρνω και ένα κομμάτι της προσωπικότητας του, και βέβαια θέλω να αποκτήσω μαζί του μια δυνατή σχέση πριν το γύρισμα. Ο Χανς Όλαβ Μπρένερ, ο οποίος στην αληθινή ζωή είναι παρουσιαστής λογοτεχνικού τηλεοπτικού προγράμματος, ερμηνεύει τον Τόμας, στενό φίλο του Άντερς. Δεν έχει σπουδάσει υποκριτική, όμως για εμένα έχει τα συστατικά εκείνα που χρειαζόμουν για τον ρόλο. Καθότι μπορεί να ξοδεύει τη μισή του ημέρα ώστε να πάρει μια συνέντευξη σε έναν συγγραφέα, όπως ο Φίλιπ Ροθ, αφήνοντας κατά μέρος τα χαρτιά του και μαθαίνοντας πώς να οδηγεί τον συνεντευξιαζόμενο του. Ξέρει λοιπόν ν’ ακούει προσεκτικά, και αυτό για εμένα είναι υποκριτική.

ΦΘΙΝΟΠΩΡΟ ΣΤΟ ΟΣΛΟ
Θέλησα να κινηματογραφήσω το Όσλο, στα τέλη Αυγούστου, αρχές Σεπτεμβρίου. Υπάρχει μια συναισθηματική μελαγχολία στην πόλη, τη συγκεκριμένη χρονική στιγμή του έτους. Αυτή η ομορφιά του τέλους του καλοκαιριού, και του φθινοπώρου που έρχεται, μου αρέσει. Αν και ανησυχούσα για τα χρώματα της πόλης, δηλαδή αν μας βγουν στην κάμερα κίτρινα ή πορτοκαλί, εντούτοις καταφέραμε να πιάσουμε τα σωστά…

ΤΕΚΜΗΡΙΩΣΗ ΤΩΝ ΠΡΑΓΜΑΤΩΝ
Ήμουν πάντοτε ιδιαίτερα περίεργος για τη σχέση ανάμεσα στη μνήμη και την ταυτότητα, και το πώς αυτή επηρεάζει τη θέση μας, το ποιοι είμαστε και το πώς μεγαλώσαμε. Για παράδειγμα, η τεράστια αίσθηση μιας άλλης εποχής όταν βλέπουμε παλιές ταινίες, και παρατηρούμε τους δρόμους, τα αυτοκίνητα, τα κτίρια, και το πώς αυτά χρησιμοποιούνται. Αυτή η αίσθηση συλλογής μικρών στιγμών, που τις φυλάς για να τις ξαναδείς μετά από χρόνια, προσπάθησα να περάσει σε αυτή την ταινία.

Κινηματογράφησα συγκεκριμένα μέρη στο “Όσλο, 31 Αυγούστου”, έτσι ώστε να μπορούν να τα αναγνωρίζουν οι θεατές μετά από χρόνια. Το Όσλο είναι μια πόλη, που αλλάζει συνεχώς. Για παράδειγμα, όταν ο Άντερς πλησιάζει στο Όσλο, βλέπουμε την καινούρια πλευρά του. Προς το παρόν, υπάρχει μόνο ένα μεγάλο κτίριο. Στο μέλλον όμως, θα γίνει μια περιοχή όπου θα μένουν πολλοί άνθρωποι. Ενδιαφέρομαι για την τεκμηρίωση των πραγμάτων. Το να φτιάχνεις μια ταινία μυθοπλασίας ενέχει κι αυτή την κάψα, η οποία σε ανταμείβει διασκεδάζοντας σε.

Μάθαμε τον κόσμο μέσα από τις ταινίες: Τους δρόμους του Παρισιού μέσα από τις ταινίες του Ερίκ Ρομέρ. Τον άνεμο στα δέντρα μέσα από την ταινία του Μάλικ. Τις ποιητικές πτυχές των περιοχών μέσα από τις ταινίες του Ταρκόφσκι. Υπάρχει ο τρόπος ώστε το συγκεκριμένο οπτικό υλικό να μπαίνει σε μια ευρύτερη φιλοσοφική κουβέντα για τη μνήμη και την αντίληψη, άκρως φαινομενολογικά. Αυτή είναι μια φυσική πτυχή του κινηματογράφου, για την οποία ενδιαφέρομαι.

Είμαι κομμάτι μιας γενιάς που έχει συνδέσει τη ζωή της με το βίντεο και την τηλεόραση. Έτσι, μπορώ να μιλάω μια ολόκληρη ώρα για το τέλος της “Έκλειψης” του Αντονιόνι, και το πώς αυτό είναι ένα σπουδαίο σχόλιο στο κινηματογραφικό σύμπαν, την ίδια στιγμή όμως έχουμε τις δικές μας κοινότυπες εμπειρίες για χαμένες στιγμές και μέρη, όπως αυτά τα συνέλαβαν μια super 8 ή ένα βίντεο, και αποτελούν φυσικά μέρος της κινηματογραφικής ανατροφής μου.

ΓΑΛΛΙΚΗ ΕΠΙΡΡΟΗ
Θα μπορούσε να πει κάποιος ότι είμαι ένας αθεράπευτος σινεφίλ, μια και το πάθος μου για τον κινηματογράφο γεννήθηκε ως θεατής. Το γαλλικό σινεμά με επηρέασε πολύ από τότε που ήμουν παιδί. Η μητέρα μου με πήγε να δούμε τον “Θείο μου” του Ζακ Τατί, όταν ήμουν μόλις 7 ετών. Η Νουβέλ Βανγκ με επηρέασε πολύ στον τρόπο που εργάζομαι με τους ηθοποιούς, ζητώντας τους να βάζουν κι ένα κομμάτι της προσωπικότητας τους. Επίσης, νομίζω ότι έχω εμπνευστεί από τον κινηματογράφο του Αλέν Ρενέ, αυτό το εύθυμο παιχνίδι του με τον χρόνο. Δεν προσπαθώ βέβαια ν’ αντιγράψω τις παλιές ταινίες του Γκοντάρ και του Ρενέ, όμως το πνεύμα τους –μια ελεύθερη κινηματογραφική φόρμα που παίζει με τη φιλμική γλώσσα και πιστεύει ότι το σινεμά μπορεί να είναι και διανοουμενίστικο και συναισθηματικό-. Φυσικά και το προσυπογράφω αυτό.

ΜΕ ΤΡΟΠΟ ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΙΚΟ
Θέλω να εξερευνήσω τι είναι ποιητικό στο σινεμά, μέσα από την οπτική μου για τον κόσμο με τρόπο συναισθηματικό. Πως μπορείς να εκφραστείς μέσα από την ταινία; Πώς μπορούμε να παρουσιάσουμε συγκεκριμένες σκέψεις μέσα σε ένα χαρακτήρα; Ως σκηνοθέτης, κατά την άποψη μου, το κυριότερο είναι πως βλέπεις τα πράγματα. Μου αρέσει η ιδέα του να παίρνεις κάτι σκοτεινό και να το μετατρέπεις σε κάτι όμορφο. Μα δεν είναι στόχος μου να κάνω ταινίες που “καταπιέζουν” τον θεατή, να τον ρίχνουν. Θεωρώ ότι ακόμη και οι πιο θλιβερές στιγμές στη ζωή μπορούν να έχουν μια ομορφιά. Η ζωή δεν είναι μόνο ένα συναίσθημα τη φορά. Η ζωή είναι χαοτική. Οι ταινίες πρέπει να την αντανακλούν. Ως σκηνοθέτης, προσπαθώ να κάνω το οτιδήποτε χρειαστεί ώστε να συλλάβω και να ελέγχω το χάος των πραγμάτων που είναι υπαρκτά.


ΦΕΣΤΙΒΑΛ-ΒΡΑΒΕΙΑ-ΔΙΑΚΡΙΣΕΙΣ

Το νορβηγικό δράμα “Όσλο, 31 Αυγούστου”, σε σκηνοθεσία Γιοακίμ Τρίερ, πραγματοποίησε την παγκόσμια πρεμιέρα του στο Φεστιβάλ Καννών 2011, συμμετέχοντας στο τμήμα Ένα Κάποιο Βλέμμα.

Ακόμη, κέρδισε τα βραβεία Καλύτερης Ταινίας και Καλύτερης Φωτογραφίας του Διεθνούς Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Στοκχόλμης 2011, και χαρακτηρίστηκε ως “το υπέροχα ζωγραφισμένο πορτρέτο μιας ολόκληρης γενιάς”, από τον πρόεδρο της κριτικής επιτροπής και σκηνοθέτη Γουίτ Στίλμαν.

Επιπλέον, προβλήθηκε στο τμήμα Discovery (New Visions) του Διεθνούς Φεστιβάλ Κινηματογράφου του Ρέικιαβικ 2011, λαμβάνοντας Ειδική Διάκριση. Παίχτηκε στο τμήμα Vanguard του Διεθνούς Φεστιβάλ Κινηματογράφου του Τορόντο 2011, και στο τμήμα Bright Future του Διεθνούς Φεστιβάλ Κινηματογράφου του Ρότερνταμ 2012. Ενώ έλαβε το Μεγάλο Βραβείο της Επιτροπής και το Βραβείο Καλύτερου Ηθοποιού στο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Angers 2011.

Συμπεριλήφθηκε στην τριάδα των επιλογών της Νορβηγίας για την πρόταση της στο Όσκαρ ξενόγλωσσης ταινίας 2012.

Στην Ελλάδα, πραγματοποίησε την πρεμιέρα της τον περασμένο Σεπτέμβριο, στο 17ο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Αθήνας – Νύχτες Πρεμιέρας Conn-x 2011, συμμετέχοντας στην ενότητα Focus στη Νορβηγία.

Στις ελληνικές αίθουσες βγαίνει την 1η Μαρτίου, από την AMA Films.


ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ
του Γιοακίμ Τρίερ

“Μοναξιά στο πλήθος”
Rossing Jensen, 28/8/11, Cineuropa.org

Με το “Όσλο, 31 Αυγούστου”, μεταφορά του μυθιστορήματος “Le Feu Follet”, o νεαρός Νορβηγός σκηνοθέτης επιβεβαιώνει το ταλέντο που είχε δείξει ότι διαθέτει με την πρώτη του ταινία, το “Reprise”.

“Ως αθεράπευτος σινεφίλ, είμαι περήφανος που παρουσιάζεται η ταινία μου στο Φεστιβάλ Καννών, όπου ο παππούς μου Έρικ Λότσεν συμμετείχε το 1959 με την ταινία “The Chasers””, είπε ο Νορβηγός σκηνοθέτης Γιοακίμ Τρίερ, του οποίου η ταινία “Όσλο, 31 Αυγούστου” πραγματοποίησε την παγκόσμια πρεμιέρα της στο τμήμα Ένα Κάποιο Βλέμμα του φετινού Διεθνούς Φεστιβάλ Κινηματογράφου των Καννών. Η δεύτερη μεγάλου μήκους ταινία μυθοπλασίας του κέρδισε, επίσης, το βραβείο των Νορβηγών κριτικών κινηματογράφου, ήταν υποψήφια για το Nordic Council Film Prize –μια ύψιστη διάκριση στη Σκανδιναβία, ενώ συμπεριλήφθηκε στη μικρή λίστα της Νορβηγίας για την πρόταση της στο Όσκαρ ξενόγλωσσης ταινίας.

Η πρώτη μεγάλου μήκους ταινία μυθοπλασίας του Τρίερ, το “Reprise”, κέρδισε τρία βραβεία Amanda –τα Νορβηγικά εθνικά βραβεία, εκείνα της Καλύτερης Ταινίας, του Καλύτερου Σκηνοθέτη και του Καλύτερου Σεναρίου. Ήταν ακόμη η πρόταση της Νορβηγίας για το Όσκαρ ξενόγλωσσης ταινίας, ενώ έλαβε 12 βραβεία σε πολλά διεθνή φεστιβάλ κινηματογράφου, ανάμεσα τους σε εκείνα του Καρλόβι Βάρι, του Λέτσε, της Κωνσταντινούπολης, του Τορόντο και της Ρουέν.

Η τωρινή του ταινία βασίζεται στο βιβλίο του Γάλλου συγγραφέα Pierre Drieu La Rochelle, “Le Feu Follet”, το οποίο είχε μεταφέρει το 1963 και ο Λουί Μαλ, κάνοντας την ταινία “Η Φλόγα που Τρεμοσβήνει”. Το “Όσλο, 31 Αυγούστου” ακολουθεί το μοτίβο “ένας άντρας, μία πόλη, 24 ώρες”.


Ήταν το “Όσλο, 31 Αυγούστου” μια δύσκολη ταινία, έπειτα από την επιτυχία του “Reprise”;

Εξέτασα διάφορα πρότζεκτ μετά το “Reprise”. Κάποια στιγμή, εγώ και ο Έσκιλ Βογκτ γράψαμε το σενάριο για ένα αμερικανικό πρότζεκτ, το “Louder than Bombs”. Όταν βλέπαμε ότι η παραγωγή καθυστερούσε, αποφασίσαμε να κάνουμε γρήγορα μια νορβηγική ταινία. Ύστερα από δυο σενάρια βασιστήκαμε στην διαίσθηση και τα ένστικτα μας. Το “Reprise” μας πήρε τέσσερα χρόνια για να το γράψουμε, και το “Όσλο, 31 Αυγούστου” τέσσερις μήνες. Κάναμε κάστινγκ και ντεκουπάζ στη διάρκεια της συγγραφής του σεναρίου. Η ταινία είναι μια ομαδική δουλειά. Μπορεί στην οθόνη να λέει, “μια ταινία του Γιοακίμ Τρίερ”, όμως στην πραγματικότητα πρόκειται για μια εσωτερική συμφωνία στο όνομα της ομάδας, με τον σεναριογράφο Βογκτ, τον διευθυντή φωτογραφίας Γιάκομπ Ιχρέ, τον μοντέρ Ολιβιέ Μπουζέ Κουτέ. Είμαστε όλοι μαζί ομάδα, για πολλά χρόνια.


Τι θέση έχει ένα γαλλικό μυθιστόρημα του 1931 στο σημερινό Όσλο;

Έχει μια πολύ απλή, όμως εξαιρετικά σύνθετη ιστορία για έναν έξυπνο, προφανώς πολύ δημοφιλή άντρα, με ποικίλες αναφορές, ο οποίος έχει προβλήματα εξάρτησης που τον οδηγούν σε μια σειρά υπαρξιακών ερωτημάτων, μια συνθήκη που χρησιμοποιήσαμε τέλεια ενάντια στο σημερινό σκηνικό που γνωρίζουμε καλά. Προφανώς, κι επειδή ήταν η πρώτη μας μεταφορά λογοτεχνικού έργου, ήμασταν σε θέση να εξερευνήσουμε από πολύ κοντά μια πραγματικότητα, με την οποία είχαμε μια οικειότητα. Σκεφτήκαμε ότι το Όσλο θα μπορούσε να είναι το σημείο αναφοράς μιας ημέρας, το οποίο μπορείς κανείς να δει εντελώς διαφορετικά παρακολουθώντας την ταινία αυτή δέκα χρόνια μετά. Γι’ αυτό και αποτελεί ένα μοντάζ δημόσιων και προσωπικών στιγμών.

Ο Άντερς, ο οποίος ήταν στο παρελθόν εθισμένος στα ναρκωτικά, είναι εκτός της πραγματικότητας, ανοιχτός σε μια ανοιχτή κι εντελώς “γυμνή” κατάσταση, στην οποία δεν ξέρει στα αλήθεια τι θέλει, και τι έχει. Και γίνεται ο καταλύτης των ανθρώπων που τον περιβάλλουν. Ένα κορίτσι στα 30 του θέλει παιδί. Ο ακαδημαϊκός με τα παιδιά του αναρωτιούνται αν τελικά αυτή ήταν η ζωή που επιθυμούσε ο Άντερς. Και ο ξένοιαστος φίλος του συζητάει για το ποιοι τελικά είναι αυτοί που συνεχίζουν τη ζωή τους, με ήσυχη την συνείδησή τους.


Ήταν δύσκολο να κινηματογραφήσεις ένα 24ωρο;

Αν και το επίκεντρο μας ήταν ο Άντερς, προσπαθήσαμε μια ευρύτερη προοπτική στο θέμα μας μέσω ενός χαρακτήρα –είναι επίσης μια ιστορία για τις εκατοντάδες των πεπρωμένων που συναντιούνται στο μονοπάτι του Άντερς, ωστόσο δεν θέλαμε να γυρίσουμε μια άλλη “Μανόλια”. Άλλωστε τα γυρίσματα στο Όσλο κράτησαν 35 ημέρες.

Πρόκειται για μια ξεκάθαρη απεικόνιση ενός ανθρώπου, που όμως περιστοιχίζεται από διάφορες φωνές, στο περιβάλλον του Όσλο, θα μπορούσαμε να πούμε. Το Όσλο χαρακτηρίζεται για τη μοναξιά στο πλήθος. Δεν ήθελα να κάνω μια ταινία για έναν άντρα που ζει όλο μόνος του, υπεράνω των πάντων. Δεν με ενδιαφέρει αυτού του είδους η μοναξιά, είμαι αστικό ον.

Εάν γνωρίζεις καλά το θέμα που εξετάζεις μέσα στην ταινία σου, στη διάρκεια της δουλειάς σου, των γυρισμάτων ας πούμε, η αρχική ιδέα όλο και βελτιώνεται, προεκτείνεται, και στο τέλος έχεις το αποτέλεσμα που σίγουρα επιθυμείς.


Τι σημαίνει για εσένα η χρηματοδότηση των δυο-τριών επόμενων πρότζεκτ σου;

Είμαι ειλικρινά ευγνώμων για αυτήν τη βοήθεια από το Νορβηγικό Κέντρο Κινηματογράφου –είναι προνόμιο να ξέρεις ότι για ένα χρονικό διάστημα μπορείς να επικεντρωθείς στην επόμενη ταινία σου, κι έχεις τη δυνατότητα να βρεις τους ρυθμούς σου μακριά από άλλες εργασίες.

Εύχομαι να είμαι σε θέση να ξεκινήσω την ταινία “Louder than Bombs”, ένα Αμερικανό-Νορβηγικό οικογενειακό δράμα, που θα γυριστεί στις Η.Π.Α., με τη συνεργασία μιας ανεξάρτητης αμερικανικής εταιρείας παραγωγής. Την ίδια στιγμή, γράφουμε και το σενάριο για ένα νέο νορβηγικό φιλμ.


Έμαθες πράγματα για τον κινηματογράφο από τον παππού σου;

Δυστυχώς όχι, μια και πέθανε όταν ήμουν 9 ετών. Πάντως πρόλαβε να μου μάθει άλμα στο σκι.


ΚΡΙΤΙΚΕΣ

Μια σημαντική ταινία που αξίζει να δεις. Θα σε ανταμείψει.
The Guardian

Σε κερδίζει με τη σαφή ματιά της,
The Telegraph

Είναι μια θαυμάσια ταινία.
Empire

Σύγχρονη και φρέσκια ταινία, γεμάτη ανησυχίες.
Time Out London

Υπέροχη και καλοφτιαγμένη ταινία.
Variety

O Τρίερ σκηνοθετεί την ίδια τη ζωή.
The Independent

Λυρισμός και χιούμορ εναλλάσσονται σε αυτή την προκλητική ταινία.
Screen

Μια δυναμική, όλο ένταση ιστορία, για την επανένταξη ενός πρώην ναρκομανή.
Indiewire

Απαισιόδοξη στην καρδιά της, μελαγχολική στο ύφος της, συχνά βαθιά διαισθητική.
Flix

Μια εξαιρετική, ευαίσθητη και συγκινητική ταινία από τη μακρινή Νορβηγία.
Bosko

Ένα ιδιαιτέρως καυστικό σχόλιο πάνω στα αδιέξοδα της νέας γενιάς.
Cinemanews