O Σαμπά (Ομάρ Σι) ήρθε στη Γαλλία πριν δέκα χρόνια από τη Σενεγάλη και άρχισε να κάνει διάφορες εποχιακές δύσκολες δουλειές. Η Aλίς (Σαρλότ Γκενσμπούργκ), πρώην στέλεχος επιχειρήσεων έχει εγκαταλείψει την καριέρα της και προσπαθεί να ανακτήσει τον εαυτό της προσφέροντας βοήθεια σε μία εθελοντική οργάνωση. Και οι δύο προσπαθούν να «απεγκλωβιστούν» από το αδιέξοδο της ζωής τους, μέχρι που η μοίρα θα τους φέρει κοντά. Χιουμοριστική αλλά παράλληλα συγκινητική, η ιστορία τους θα τους οδηγήσει σε ένα νέο μονοπάτι ευτυχίας.

Μετά την τεράστια κινηματογραφική επιτυχία των «Άθικτων», μια από τις πιο όμορφες και αισιόδοξες ταινίες του παγκόσμιου σινεμά, το χρυσό σκηνοθετικό δίδυμο από τη Γαλλία βάζει πλώρη για μια ακόμη κωμωδία.

Στο ίδιο πνεύμα με τους «Άθικτους», το “Samba” είναι μια κοινωνική κωμωδία που αφηγείται μια συγκινητική και παγκόσμια ιστορία με χαρακτήρες προσφιλείς και οικείους. Ο Oμάρ Σι, από τους «Άθικτους», υποδύεται αυτή τη φορά έναν παράνομο μετανάστη.

Λίγα λόγια από τους σκηνοθέτες
Πώς σας ήρθε η ιδέα για μια ταινία με έναν εργαζόμενο λαθρομετανάστη και μία γυναίκα με υπερκόπωση;
Ερίκ Τολεντανό: Η ταινία "Samba" πέρασε από διάφορα στάδια. Για κάποιον καιρό, είχα στο νου μου μια εικόνα με εργαζόμενους λαθρομετανάστες που τους βλέπεις έξω από τα εστιατόρια, να φοράνε ποδιά και να καπνίζουν. Αφρικανοί, Ασιάτες ή από τη Σρι Λάνκα, να κάνουν ένα μικρό διάλειμμα. Πριν γυρίσουμε τους "Άθικτους", είχαμε γράψει περίπου 10 σελίδες πάνω σ' αυτό το θέμα. Αρχικά, εμπνεόμαστε από εικόνες: αφηγούνται ζωές και μοίρες ανθρώπων.

Ολιβιέ Νακάς: Επίσης, η περιπέτεια των "Άθικτων" μας έδωσε μια πρώτη γεύση –χωρίς τον πόνο, φυσικά – για το τι σημαίνει υπερκόπωση: άπειρες ώρες εργασίας, ακόμα και τα Σαββατοκύριακα. Κάναμε κάποια έρευνα για ανθρώπους που καταρρέουν, επειδή υφίστανται τρομερή πίεση για να είναι αποδοτικοί. Για αυτούς, ζωή είναι μόνο η δουλειά…

Εσείς, όμως, ενώσατε τα δύο θέματα…
Ερίκ Τολεντανό: Αυτό μας προέκυψε από μόνο του: ουσιαστικά, είναι το ίδιο θέμα: η σχέση με την εργασία, από τον πάτο ως την κορυφή της πυραμίδας. Από τη μια μεριά, είναι ο Σαμπά, ένας λαθρομετανάστης που άφησε τη χώρα του και προσπαθεί να γίνει νόμιμος, να μπορεί να βρει μια κανονική δουλειά. Κι απ' την άλλη, είναι η Αλίς, ένα μεγαλοστέλεχος εταιρείας που έχει τα πάντα για να είναι ευτυχισμένη, αλλά που έχει πάθει υπερκόπωση από το φόρτο εργασίας και καταρρέει. Και για τους δύο, η δουλειά είναι πάρα πολύ σημαντική, αλλά όταν συναντιούνται, ανακαλύπτουν νέους ορίζοντες. Προσπαθούν να χαράξουν τη δική τους πορεία προς την ευτυχία, που διαφέρει πολύ από την πορεία που μας επιβάλλει ο κόσμος των επιχειρήσεων. Είναι άραγε η δουλειά το μόνο νόημα στη ζωή; Ενθουσιαστήκαμε με την ιδέα να θέσουμε αυτό το ερώτημα ανοιχτά.

Εμπνευστήκατε και από το μυθιστόρημα της Ντελφίν Κουλέν, "Samba pour la France"…
Ολιβιέ Νακάς: Αυτό ήταν το έναυσμα. Το κάναμε δικό μας, προσθέσαμε το χαρακτήρα της Αλίς, που δεν υπάρχει στο μυθιστόρημα. Στο "Samba pour la France", η αφηγήτρια, - η Ντελφίν Κουλέν – μας διηγείται την ιστορία του Σαμπά, βασισμένη στην προσωπική της εμπειρία σε μία οργάνωση που βοηθάει λαθρομετανάστες. Αναπτύξαμε το χαρακτήρα της: Ο Ερίκ κι εγώ θέλαμε ένα πραγματικό "κινηματογραφικό ζευγάρι". Κάτι που δεν το είχαμε στις προηγούμενες ταινίες μας.

Περιγράφοντας την κατάβαση του Σαμπά στην κόλαση, θίγετε ένα καυτό ζήτημα...
Ερίκ Τολεντανό: Ουσιαστικά, δίνουμε ένα πρόσωπο στους αριθμούς. Δεν είναι δουλειά μας να θίξουμε το πρόβλημα πολιτικά ούτε να περάσουμε κάποιο μήνυμα. Η ταινία επιτρέπει σε εμάς, τους θεατές, να ανακαλύψουμε χαρακτήρες στην καθημερινότητά τους, αλλά και να ανακαλύψουμε έναν κόσμο που τον γνωρίζουμε μόνο μέσα από τα πολιτικά debate στα media. Η ταινία μάς δίνει μια οπτική που μας κάνει να σκεπτόμαστε διαφορετικά.
Ολιβιέ Νακάς: Η ιστορία μάς έδωσε την ευκαιρία να παρουσιάσουμε έναν κόσμο για τον οποίον ενδιαφέρεται ελάχιστα το γαλλικό σινεμά: τους εργάτες στις σκαλωσιές, στα εργοστάσια και στα κέντρα διαλογής απορριμμάτων, στα υπόγεια των εστιατορίων, που περιμένουν στους σταθμούς του μετρό στις 5 το πρωί να τους προσλάβουν για ένα μεροκάματο… Θέλαμε να κινηματογραφήσουμε τους αόρατους εργαζόμενους του σήμερα στο φυσικό τους περιβάλλον.

Κάνατε μεγάλη έρευνα για την ταινία...
Ερίκ Τολεντανό: Ναι, κάναμε πρακτική σε οργανώσεις, είδαμε ντοκιμαντέρ και διαβάσαμε πολύ. Κάθε χαρακτήρας στην ταινία αντιστοιχεί σε κάποιον που γνωρίσαμε ή αποτελεί ένα "κράμα" κάποιων προσώπων που γνωρίσαμε.

Η σκηνή όπου ο Σαμπά αφήνεται ελεύθερος και του λένε ότι έχει διορία τρεις μέρες για να φύγει από τη Γαλλία είναι ιδιαίτερα αστεία …
Ερίκ Τολεντανό: Είναι απολύτως ρεαλιστική και δείχνει την υποκρισία ενός συστήματος που έχει ανάγκη τους ξένους στο εργατικό δυναμικό του: ένας λαθρομετανάστης που του πήρε δύο χρόνια για να φτάσει στη Γαλλία, δεν πρόκειται να φύγει με εισιτήριο χωρίς επιστροφή! Αλλά αποφασίσαμε να το δείξουμε σαν κωμωδία. Είναι ένας πιο ελαφρύς και λιγότερο διδακτικός τρόπος επικοινωνίας με τον θεατή. Όποια κι αν είναι η κατάσταση, δεν αποκλείουμε ποτέ την κωμωδία. Όταν μία σκηνή είναι φορτισμένη δραματικά, δε διστάζουμε να προσθέσουμε χιούμορ. Είναι το πιο ισχυρό όπλο. Αλλά και πάλι, δε θέλουμε να περάσουμε κανένα μήνυμα.

Υπάρχουν πρώην μεγαλοστελέχη με υπερκόπωση που, όπως ο χαρακτήρας της Σαρλότ Γκενσμπούργκ, προσφέρουν εθελοντική εργασία σε οργανώσεις στα πλαίσια της θεραπείας τους;
Ερίκ Τολεντανό: Πολύ πιθανόν. Στο βιβλίο "Global Burn-Out", που μας ενέπνευσε πολύ, ο Πασκάλ Σαμπό περιγράφει ανθρώπους με υπερκόπωση, άγχος, στρες, αποπροσωποποίηση, εργαζόμενους που δίνουν χωρίς καμία ανταμοιβή. Η ζωή μοιάζει άσκοπη. Αρκετά κεφάλαια πραγματεύονται το πώς μπορεί κανείς να βρει νόημα μέσα από την εθελοντική εργασία. Αυτό ακριβώς ενσαρκώνει και ο χαρακτήρας της Σαρλότ Γκενσμπούργκ: εργάζεται σε μία τέτοια οργάνωση, προσπαθεί να συνδεθεί ξανά με τα συναισθήματά της, να αποκτήσει συναίσθηση απέναντι στους άλλους και στον κόσμο…
Ολιβιέ Νακάς: Προφανώς, όταν μάθαμε ότι άτομα με υπερκόπωση πηγαίνουν σε ιπποστάσια και χαϊδεύουν άλογα και πόνυ, στα πλαίσια της θεραπείας τους, ξέραμε ότι είχαμε άλλη μία κωμική σκηνή.

Το διττό τέλος είναι έκπληξη…
Ερίκ Τολεντανό: Έπρεπε να ισορροπήσουμε σε αυτή τη λεπτή γραμμή ανάμεσα στο δράμα και την κωμωδία, μέχρι το τέλος. Η ταινία δε θα μπορούσε να τελειώσει μόνο με ένα από τα δύο. Αυτό είναι το ύφος μας. Επομένως, υπάρχει ένα δραματικό τέλος και ένα τέλος με μία αμυδρή ελπίδα. Ο Ομάρ Σι είναι υπέροχος στο ρόλο του Σαμπά…
Ολιβιέ Νακάς: Μας δείχνει, για άλλη μια φορά, πόσο εκπληκτικός ηθοποιός είναι. Πρέπει να είσαι συγκροτημένος για να υποδυθείς έναν λαθρομετανάστη, αν έχεις γεννηθεί σε προάστιο του Παρισιού Εντυπωσίασε εμένα και τον Ερίκ. Πάχυνε, δούλεψε την προφορά του, έζησε πραγματικά τον ρόλο.