1915. Γενοκτονία των Αρμενίων. Χρόνια μετά, η Ανζέλ Κουρτιάν, ζώντας πια στην Ελλάδα, αφηγείται το οδοιπορικό του διωγμού της οικογένειάς της και ολόκληρου του έθνους της. Η μάνα-μοδίστρα. Οι δυο της αδελφές. Τα πρώτα ευτυχισμένα χρόνια. Και ύστερα βιώνουν τις συνέπειες της διαταγής εξολόθρευσης των Αρμενίων.

Κι όλα αυτά έγιναν ένα βιβλίο. Ένα βιβλίο που όταν «έπεσε» στα χέρια της ηθοποιού Χριστίνας Αλεξανιάν, τής γεννήθηκαν τόσο έντονα συναισθήματα που «δεν είχα άλλη επιλογή από το να κάνω τη θεατρική διασκευή και να το ανεβάσω στη Σκηνή», όπως λέει σε συνέντευξή της στο Αθηναϊκό-Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων.

Η μικρή Ανζέλ γίνεται αυτόπτης μάρτυρας της Μικρασιατικής Καταστροφής κι ακολουθεί ένα οδοιπορικό από την Προύσα ως τη Σμύρνη... Κι από εκεί στην Κρήτη και την Κοκκινιά.

Ο πόλεμος και η προσφυγιά καταγράφονται μέσα από τα μάτια της. Με τον φόβο και τον θάνατο... Με τα γέλια και τις χαρές... Με τις μουσικές και τα τραγούδια που σημάδεψαν τη ζωή της.

«Είμαι πολύ περήφανη που ζωντανεύω στη σκηνή τις μνήμες, τον πόνο, τον διωγμό και τις ελπίδες των προγόνων», λέει η κ. Αλεξανιάν, ούσα Αρμένισσα και Μικρασιάτισσα και προσθέτει: «Ανεβαίνει ένας κόμπος στο λαιμό μου μιλώντας για τα δεινά των Αρμενίων, Ποντίων και Μικρασιατών».

«Έκανα κρυφά-κρυφά τον σταυρό μου. "Παναγιά μου, σε τι φταίξαμε; Σώσον Κύριε τον λαό σου" έλεγα από μέσα μου. Όσοι ήμασταν στις άμαξες, νιώθαμε άσχημα γι΄ αυτούς που περπατούσαν, γιατί δεν αντέχανε απ΄ τις καμιτσιές κι έπεφταν στα χαντάκια. Αν ήταν δυνατόν να αναφτούν καντήλια για όσους πέθαναν στο δρόμο, θα είχε φωτίσει η νύχτα και θα ΄χε γίνει μέρα», γράφει στα τετράδια της η Ανζέλ Κουρτιάν καθώς θυμάται τα γεγονότα που σημάδεψαν τη ζωή της...

Μέσα από τα μάτια της βλέπουμε την ιστορία του Αρμενικού λαού και του Ελληνισμού της Μικράς Ασίας. Όπως τα έζησε η ίδια... Όπως τα βίωσε ένα μικρό παιδί. Όπως τα έγραψε αργότερα, στα μαθητικά τετράδια των εγγονιών της...

Όλα αυτά θέλησε η Χρίστινα Αλεξανιάν να τα ζωντανέψει στο θεατρικό σανίδι και στο πρόσωπο της Ανζέλ Κουρτιάν να δικαιωθούν όλες οι εθνότητες που υπέστησαν Γενοκτονία. «Το 1922 το Αιγαίο είχε κοκκινίσει από το αίμα των προγόνων μας. Χιλιάδες άνθρωποι χάθηκαν στην προσπάθειά τους να φτάσουν στα συμμαχικά πλοία. Δυστυχώς το Αιγαίο συνεχίζει να "κοκκινίζει" από αίμα προσφύγων και σήμερα», λέει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ η κ. Αλεξανιάν.

Μετά την επιτυχημένη τους πορεία σε Αθήνα, Σύρο, Χαλκίδα, Πάτρα, Κρήτη και Σκιάθο η παράσταση μετακομίζει στη Βόρεια Ελλάδα. Πρώτος της σταθμός η Θεσσαλονίκη από τις 21 έως τις 25 Φεβρουαρίου και ακολουθούν η Βέροια, (Τρίτη 27 Φεβρουαρίου) η Ξάνθη, (Πέμπτη 1η Μαρτίου) και η Κομοτηνή (Παρασκευή 2 Μαρτίου).

Για Τα τετράδια της Ανζέλ Κουρτιάν μίλησε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ και στον Λάμπρο Παπαθανασίου η Χριστίνια Αλεξανιάν. Ακολουθεί η πλήρης συνέντευξη:

Έχετε καταγωγή από την Αρμενία και την Μικρά Ασία, είναι αυτός ένας από τους λόγους ώστε να επιλέξετε να ανεβάσετε στη θεατρική σκηνή το συγκεκριμένο έργο;

Σίγουρα το ότι η καταγωγή μου είναι από την Αρμενία και την Σινασό της Καππαδοκίας συνέβαλε στο να παθιαστώ ιδιαίτερα με αυτήν την παράσταση. Ωστόσο, η κινητήριος δύναμή μου ήταν το βιβλίο «Τα τετράδια της Ανζέλ Κουρτιάν» (εκδ. Πλέθρον). Όταν η Νέλλη Χανικιάν, κόρη της Ανζέλ Κουρτιάν, μου δώρισε το βιβλίο, ήταν τόσο έντονα τα συναισθήματα που μου γεννήθηκαν που δεν είχα άλλη επιλογή από το να κάνω τη θεατρική διασκευή και να το ανεβάσω στη Σκηνή. Σε αυτό το σημείο πρέπει να ευχαριστήσω τον Βαγγέλη Χατζατουριάν, πρόεδρο του Πολιτιστικού και Αθλητικού Οργανισμού Δήμου Νέας Σμύρνης, που πίστεψε στο όραμά μου και ανέλαβε την παραγωγή της παράστασης και την ενέταξε στις «Ιωνικές Γιορτές» του Δήμου Νέας Σμύρνης. Στη σκηνή ερμηνεύει ζωντανά ο Haig Yazdjian, αυτός ο εξαιρετικός σολίστας με την βελούδινη φωνή.

Εκτός από την καταγωγή τι άλλο ήταν αυτό που σας οδήγησε στην επιλογή αυτή;
Για μένα «Τα τετράδια της Ανζέλ Κουρτιάν» έγιναν μια προσωπική υπόθεση. Νομίζω ήταν μια καρμική συνάντηση με την ηρωίδα μου. Όλες οι παιδικές μνήμες από τους παππούδες μου έγιναν λέξεις στο στόμα μου. Είμαι πολύ περήφανη που ζωντανεύω στη σκηνή τις μνήμες, τον πόνο, τον διωγμό και τις ελπίδες των προγόνων.

Ήταν δύσκολο για σας συναισθηματικά να αποδώσετε τον ρόλο;
Χρειάστηκαν πολλά βράδια μελέτης για να κάνω τη θεατρική διασκευή. Θυμάμαι χαρακτηριστικά ότι συναντιόμουν με τον βοηθό μου Κώστα Καρασαββίδη για να δακτυλογραφεί τα κείμενα που του παρέδιδα, μιας κι εγώ γράφω μόνο με μολύβι. Κάθε φορά που ενσαρκώνω την Ανζέλ Κουρτιάν είναι σαν να κάνω μια βουτιά στο παρελθόν. Ανεβαίνει ένας κόμπος στο λαιμό μου μιλώντας για τα δεινά των Αρμενίων, Ποντίων και Μικρασιατών.

Τι θέλετε να δώσετε στο κοινό μέσα από τα Τετράδια της Ανζέλ Κουρτιάν;
Για μένα ήταν μια εσωτερική ανάγκη να ανέβει στη σκηνή η Ανζέλ Κουρτιάν. Στο πρόσωπό της ταυτίζονται όλοι όσοι υπέστησαν διωγμό -ακόμη και Γενοκτονία. Η Ανζέλ γίνεται αυτόπτης μάρτυρας της Καταστροφής της Σμύρνης και μέσα από ασύλληπτες ταλαιπωρίες βγαίνει ζωντανή αποδεικνύοντας ότι τίποτα και ποτέ δεν μπορεί να καταβάλει την θέληση του ανθρώπου για ζωή.

Ποια είναι τα μηνύματα που φέρνουν στο σήμερα τα Τετράδια της Ανζέλ Κουρτιάν;
Στο πρόσωπο της Ανζέλ Κουρτιάν δικαιώνονται όλες οι εθνότητες που υπέστησαν Γενοκτονία. Δυστυχώς τα ιστορικά λάθη του παρελθόντος δεν διδάσκουν, αλλά οφείλουμε να τα επισημαίνουμε πιστεύοντας σε ένα καλύτερο μέλλον. Η Γενοκτονία Αρμενίων και Ποντίων, η εξαφάνιση του Μικρασιατικού Ελληνισμού, καθόρισαν την σύγχρονη παγκόσμια ιστορία. Η παράσταση επιδιώκει την διατήρηση της ιστορικής μνήμης. Το 1922 το Αιγαίο είχε κοκκινίσει από το αίμα των προγόνων μας. Χιλιάδες άνθρωποι χάθηκαν στην προσπάθειά τους να φτάσουν στα συμμαχικά πλοία. Δυστυχώς το Αιγαίο συνεχίζει να «κοκκινίζει» από αίμα προσφύγων και σήμερα.

Ποια σκηνή από το έργο είναι η αγαπημένη σας;
Για μένα όλο το έργο είναι μια ανάσα. Ανασαίνω μέσα από την ηρωίδα μου. Δύσκολο να ξεχωρίσω ποια σκηνή αγαπώ περισσότερο. Ωστόσο, όταν η Ανζέλ μένοντας με ένα κόκκινο παπουτσάκι στο πόδι χάνει στην Προκυμαία του Και την μάνα της και σαστισμένη την ψάχνει μέσα στην καμένη πια Σμύρνη, είναι κάτι που με διαλύει συναισθηματικά.

Από την Αθήνα "μετακομίζετε" τα Τετράδια της Ανζέλ Κουρτιάν στη βόρεια Ελλάδα που έχει ιδιαίτερους δεσμούς με τον Πόντο και με πρώτο σταθμό τη Θεσσαλονίκη που στο παρελθόν είχε μια ισχυρή αρμένικη κοινότητα και η οποία παραμένει ζωντανό κύτταρο της πόλης. Τι σημαίνει αυτό για σας;
Θέλω να ευχαριστήσω την Αρμένικη Παροικία της Θεσσαλονίκης και ιδίως την Ντιρουή Καλφαγιάν-Γαλιλαία, την Αρμένικη Κοινότητα Ξάνθης και ιδίως την Αντρίκ Στεπανιάν, την Αρμενική Κοινότητα Κομοτηνής και ιδίως τον Στεπάν Ματεοσιάν, καθώς και την Ιφιγένεια Βλαχογιάννη στην Βέροια. Χωρίς τη βοήθειά τους δεν θα ήταν εύκολη η υλοποίηση αυτού του μεγάλου ταξιδιού. Είναι πολύ συγκινητικό για μένα να ξέρω πως θα παρακολουθήσουν την παράσταση Αρμένιοι πατριώτες μου. Χαίρομαι ιδιαιτέρως που «Τα τετράδια της Ανζέλ Κουρτιάν» θα παρουσιαστούν στη Βόρειο Ελλάδα, εκεί που η καρδιά του ελληνισμού χτυπά δυνατά.

Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ
Πηγή: protothema.gr